Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), 2021 sonunda dünya genelinde çatışma, şiddet, zulüm korkusu ve insan hakları ihlalleri nedeniyle meskenlerini terk etmek zorunda kalan toplam insan sayısının 89,3 milyona yükseldiğini ve 2022’de de milyonlarca Ukraynalının ve öteki yerlerdeki bireylerin de yerinden edilmesiyle bu sayının 100 milyonu aştığını bildirdi.
BM Mülteciler Yüksek Komiserliği Komiseri Filippo Grandi, Dünya Mülteciler Günü nedeniyle yayınladığı bildirisinde, “Ukrayna’daki savaşın yanı sıra Etiyopya, Burkina Faso, Myanmar, Nijerya, Afganistan ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti üzere yerlerde yeni yahut devam eden acil durumlar, bu şaşırtan sayıya katkıda bulundu” dedi.
‘100 milyon insan meskenlerini terk etmek zorunda kaldı’
Birleşmiş Milletler (BM) Mülteciler Yüksek Komiserliği Komiseri Filippo Grandi, 20 Haziran Dünya Mülteciler Günü nedeniyle yayınladığı iletisinde dünya önderlerinin çatışmaları çözmekte ‘aciz yahut isteksiz’ olmaları nedeniyle önlerinde olan çalışmaları bir sefer daha hatırladıklarını belirterek, “Biz UNHCR’de yakın vakitte hayal bile edilemeyecek üzere görünen bir şeyi duyurduk: 100 milyon insan artık konutlarını terk etmek zorunda kaldı. Ukrayna’daki savaşın yanı sıra Etiyopya, Burkina Faso, Myanmar, Nijerya, Afganistan ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti üzere yerlerde yeni yahut devam eden acil durumlar, bu şaşırtan sayıya katkıda bulundu” sözlerini kullandı.
‘Dünyanın bir seçeneği var’
Grandi, başkanların, kalıcı ve insancıl tahlillerle yerlerinden edilenlerin içinde bulunduğu makus durumu çözmek ve barışı sağlamak için birlikte çalışabileceğini tabir ederek, “Dünyanın bir seçeneği var: ya zulüm, şiddet ve savaş eğilimini bilakis çevirmek için bir ortaya gelin ya da 21. yüzyılın mirasının devam eden zarurî yerinden edilme olduğunu kabul edin. Yapılacak hangi şeyin doğu ve makul olduğunu hepimiz biliyoruz” diye konuştu.
10 yıl evvelkinin iki katı
Öte yandan, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (UNHCR) Ocak-Aralık 2021 devrini yansıtan lakin bu yılın başlarında meydana gelen gelişmeler nedeniyle de sunulan kimi bilgilerin 23 Mayıs itibariyle alınan bilgilere dayanan en son Global Eğilimler raporuna nazaran, 2021 sonunda dünya genelinde çatışma, şiddet, zulüm korkusu ve insan hakları ihlalleri nedeniyle konutlarını terk etmek zorunda kalan toplam insan sayısı 10 yıl evvelki sayının iki katını aşarak 89,3 milyona yükseldi. Raporda, 2022’de milyonlarca Ukraynalının ve öbür yerlerdeki bireylerin yerinden edilmesiyle yerinden edilmeye zorlanmış toplam kişi sayısının 100 milyonu aştığı tabir edilirken, bunun dünyadaki her 78 bireyden 1’inin kaçmak zorunda kaldığı anlıma geldiği belirtildi. “Yeni mülteci durumları ortaya çıkıp ağırlaştıkça ve mevcut olanlar tekrar alevlendikçe yahut tahlilsiz kaldıkça, artan ölçekte kalıcı tahlillere yönelik gereksinim vardır” denildi.
Çatışmalar dünya genelinde yerinden edilmeyi tetikledi
Devam eden ve yeni gelişen çatışmaların dünya genelinde yerinden edilmeyi tetiklediği tabir edilen açıklamada, Etiyopya’nın Tigray bölgesinde çatışmanın, en az 2,5 milyon kişinin ülke içinde yerinden edilmesine ve bunlardan 1,5 milyonunun yıl içinde konutlarına dönmesine neden olduğu belirtildi. Afganistan’da ise Ağustos 2021’de Taliban’ın Kabil’i ele geçirmesine yol açan olayların hem ülke içinde hem de komşu ülkelere insanların yerinden edilmesiyle sonuçlandığı ve yıl içinde 790 binden fazla Afgan’ın geri dönmüş olmasına karşın ülke içinde yerinden edilen insan sayının üst üste 15 yılda arttığı tabir edildi. Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Nijerya, Güney Sudan, Sudan, Suriye ve Yemen’in 2021’de ülke içinde yerinden edilen insan sayısında 100 bin ila 500 bin ortasında artış gördüğü belirtildi.
Yıl boyunca, 2020’de 20,7 milyon olan mülteci sayısının 2021 sonunda 21,3 milyona yükseldiği ve bunun on yıl evvel 10,5 milyon olduğu belirtildi. Tıpkı periyotta yurt dışında yerinden edilen Venezuelalıların sayısının da 3,9 milyondan 4,4 milyona yükseldiği söz edildi.
Ülke içinde yerinden edilmeler toplamın yüzde 60’ı
Silahlı çatışmalar, yaygın şiddet yahut insan hakları ihlalleri nedeniyle kendi ülkeleri içinde yerinden edilen şahısların, dünya genelinde zorla yerinden edilen nüfusun çoğunluğunu oluşturmaya devam ettiğini tabir edilen raporda, ‘ülke içinde yerinden edilmiş bireyler (IDP)’ olarak bilinen insanların, yerinden edilmiş tüm bireylerin yaklaşık yüzde 60’ını oluşturduğuna yer verildi. “2021’in sonunda Suriye, Kolombiya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Yemen, Etiyopya ve Afganistan global olarak en geniş ‘ülke içinde yerinden edilmiş’ nüfusa mesken sahipliği yapmaya devam etti” denildi.