Merter Endüstrici ve İş İnsanları Derneğinin (MESİAD) 30. yılına özel bu yıl birinci sefer düzenlediği “MESİAD 30. Yıl Merter’e Bedel Katanlar Ödül Töreni”, Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın katılımıyla gerçekleştirildi.
Bakan Bolat, törende yaptığı konuşmada, misyona geleli 16 ay olduğunu belirterek, bu süreçte alanda olmak ve iktisadın, endüstrinin, ticaretin ilgili bütün kuruluşlarıyla istişare içinde kalmak, dinlemek ve irtibatı daima tutma konusuna dikkat ettiklerini bildirdi.
LASİAD, OTİAD’ı ziyaret ettiğini ve görüşmeler gerçekleştirdiğini anlatan Bolat, Merter, Güngören, Osmanbey, Laleli’deki dokumacılık piyasasının gelişimine ettiği şahitlikten bahsetti.
Tekstilde, konfeksiyonda son bir yıldan uzun bir müddettir global pazar daralması nedeniyle sancılı bir periyodun yaşandığını söz eden Bolat, “Bu sancılı devirde de sektöre hükümet, Ticaret Bakanlığı olarak yaptıklarımızı anlatabilmek ve sizleri dinlemek ve sizlerin kısa vadede çözebileceğimiz bahislerini çözmek üzere bağlantımızı çok sıkı bir halde sürdürdük. Fuarlarınıza koştuk, geldik, açılışlarını yaptık.” diye konuştu.
Bolat, dokuma, konfeksiyon bölümünün endüstrinin, dalların anası olan bir bölüm olduğunu belirterek, “Bizim ülkemizde Osmanlı’nın son 40-50 yılından itibaren başlayan bir dal. Pamuk üreticisi bir ülke olduğumuz için çırçır üretimiyle başlayan ve daha sonra 1950’li yıllardan itibaren iplikte, 60’lı yıllardan itibaren kumaşta entegre tesislerin, fabrikaların kurulduğu, Ege’nin hoş pamuğu, Çukurova’nın hoş pamuğu nedeniyle entegre tesislerin İzmir bölgesinde ve Adana civarında kurulu büyük kesim.” sözlerini kullandı.
İstanbul piyasasının modanın, tüketimin merkezi olduğunu aktaran Bolat, Anadolu’da üretilen eserlerin Sultanhamam’da satışa sunulduğunu hatırlattı.
1980’den sonra İstanbul’da bilhassa yerleşik endüstrileri dışarı çıkarmak noktasında verilen teşviklerle İstanbul vilayet hudutlarının dışına taşmanın başladığını anlatan Bolat, Çorum, Çerkezköy, Gebze, Kocaeli, Sakarya, Bilecik üzere bölgelere yayılma gerçekleştiğini söyledi. Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya, Adana, Gaziantep, Denizli’nin süratle büyüdüğünü anlatan Bolat, “Türkiye’nin tekstildeki büyük atağı, ihracata dayalı büyüme modeliyle birlikte 1983’ten sonra merhum Özal sürecinde başlamıştı. Bu kentlerimiz bu süreci çok güzel değerlendirdiler, büyük yatırımlar yapıldı.” diye konuştu.
İstanbul’un konfeksiyonun merkezi haline geldiğini söyleyen Bolat, şunları kaydetti:
“Ve bu süreçte de nitekim bahsettiğimiz Laleli, Osmanbey, Merter büyük moda merkezleri, dokumacılık merkezleri oluştu. Sultangazi, İkitelli üzere üretim merkezleri, daha evvel de Osmaniye Veli Efendi’nin orada da entegre, iplik kumaş fabrikaları vardı. Onların birden fazla Çerkezköy havzasına gittiler. 1 milyon 75 bin kişinin istihdam edildiği bu kesimde 80 milyar dolarlık bir üretim, katma kıymet kelam konusu. Bunun 50 milyar doları dokumacılıkta, 30 milyar doları konfeksiyonda. Natürel deri, ayakkabı, mesken dokuması, aksesuar üzere alt dallar de aslında dokumacılık giysi endüstrinin bir modülü. Ayrılmaz bir bütün. Hepsi birlikte aşağı üst 37-38 milyar dolarlık bir ihracatı birlikte gerçekleştiriyorlar.”
“875 MİLYAR DOLARLIK DÜNYA DOKUMACILIK VE HAZIR GİYSİ TİCARETİNDE BİZİM DAHA ALACAĞIMIZ ÇOK ARA VAR”
Ticaret Bakanı Bolat, tekstilde atağa kalkılan 80’li yıllarda endüstrinin lokomotifi olan dalın istihdamda çok büyük bir hisse aldığını, ihracatın neredeyse üçte ikisinden fazlasını oluşturduğunu belirterek, şu tabirleri kullandı:
“Bugün de dokuma, konfeksiyon dalı ihracatımızın 33 milyar dolar hissesiyle yüzde 13’ünü oluşturuyor. Otomotiv, kimya, güç kesimiyle bir arada birinci üçte yer alıyor. 875 milyar dolarlık dünya dokuma ve hazır giysi ticaretinde bizim daha alacağımız çok aralık var. Biz bu bölümü, Almanya’nın, Fransa’nın, İtalya’nın elinden aldık. Onlar dünyanın dokuma ve moda merkezleriydi. Moda merkezi olarak devam ediyorlar. Lakin üretim ve ihracat üssü olarak Türkiye 1980’den sonra büyük bir atak gerçekleştirdi. Ve tekstildeki başarımız başka kesimlere de özgüven aşıladı. Çelikten otomotive, kimyadan makine üretimine varıncaya kadar birçok kesimde bugün 262 milyar dolarlık mal, 110 milyar dolarlık da ihracat geliri olan ülke pozisyonuna ulaştık.”
Zaman vakit büyük ataklar ve daralmalar olduğunu anlatan Bolat, “Kendi içinizdeki sebeplerden ötürü da geçmişte de vakit zaman daralmalar olmuştur. Ancak istikamet her vakit üst gerçek ivme devam etmiştir. O nedenle son bir yıldır aşağı üst global talepteki büyük daralma ve bilhassa dünyada enflasyonla gayret siyasetleri, Türkiye’de enflasyonla çaba siyaseti nedeniyle iç talepteki de yavaşlama nedeniyle satışlarda yavaşlama olabilir. Ancak fuar açılışlarında da daima söyledim. Bunlar süreksiz konjonktürler, dalgalanmalardır ve inanın günün sonunda çok uzun olmayan bir gelecekte tekrar atağa geçilecektir.” dedi.
Batı’yla Rusya ortasında yeni bir dünya savaşı yaşandığını söyleyen Bolat, şöyle konuştu:
“Rusya bizim için çok kıymetli bir pazardı. Biz bavul turizmini 1990’dan sonra Rusya pazarında öğrendik. Osmanbey, Merter ve Laleli piyasası bavul turizmiyle büyük atak yaptılar. Fakat 1998’de Ruslar bavul turizmini yasakladıklarında kıyamet koptu. Eyvah, yandık, bittik, mahvolduk sözleri daima vardı. Ne oldu? 1-2 yılda yeni kurallara alışılmaya başlandı herkes kendini yeni periyoda adapte etti. Öteki deva yok. Şirketleştiler, olağan ihracata başladılar. Kargo ihracatından geri adım attılar. Devletin ihracat teşviklerinden faydalanmaya başladılar. Bu cins dalgalanmalar olur. Ekonomik krizlerin, geçmişte yaygın olduğu devirde, 90’lı yıllarda 2-3 yılda bir büyük ekonomik krizler yaşandı. 94, 98, 2001 krizleri… Onun için kıymetli arkadaşlar morali sakın bozmayalım, başları yüksekte tutalım ve bu noktalarda satışlarımızı nasıl artırabiliriz, nasıl yeni pazarlar bulabiliriz? Daima bu arayışlarda olalım. Biz Ticaret Bakanlığı olarak her zaman yanınızda yer almaya devam edeceğiz.”
“BÜYÜMENİN LOKOMOTİFİ NET İHRACAT KATKISI OLDU”
Bakan Bolat, dünyanın ortalama yüzde 3,8 büyürken 2000-2020 ortasında, son 3 yıldır bilhassa 2023 ve 2024’te yüzde 3,2 üzere bir daralmanın içinde olduğunu belirterek, “Yani bu büyüme hudutlu bir büyüme. Bizim pazarlarımız olan ABD ve AB’nin büyüme oranları daha düşük. Öylesine önemli bir sakinlik içindeler ki, ABD de, AB de faizleri düşürmeye başladı. Merkez bankaları eylül ayında faiz indirimine gitmeye başladılar. Yakın bir vakitte birkaç aylık mühlet zarfında ilkbaharda faiz oranları daha makbule erdiğinde global talebin artmakta olduğunu ve sizlerin işlerinde satışların canlı talebin, satışların artmakta olduğunu daima bir arada göreceksiniz.” halinde konuştu.
Türkiye’nin geçen yılı yüzde 5,1 büyümeyle kapattığını kaydeden Bolat, ulusal gelirin birinci kere 1 trilyon doları aşarak 1 trilyon 118 milyar dolar olduğunu söyledi. Bolat, “Bu yıl birinci 6 ayda büyüme oranımız yüzde 3,8, ulusal gelirimiz de 1 trilyon 250 milyar dolara ulaştı. Kişi başı ulusal gelirimiz de geçen yıl 13 bin 243 dolar idi, bu yıl sonunda 14 bin doları aşarak 15 bin dolara yaklaşır göreceğiz, inşallah. Bu büyümenin lokomotifi net ihracat katkısı oldu. Yüzde 3,8 gerçek büyümenin 1,4 puanlık kısmı net ihracat katkısından geldi.” dedi.
Geçen gün ihracat bilgilerini açıkladıklarını hatırlatan Bolat, “2024, güç bir yıl. Global talep çok dingin, savaş var kuzeyimizde, İsrail soykırımı var, ticaret kanallarında tansiyon var. Süveyş vakit zaman tıkanıyor. Artık de Amerika’nın doğu limanları greve girmiş. Bütün bunlara karşın bizim ihracatçılarımız kahramanca, cansiparane uğraşıyorlar. Biz de onlara bu takviyesi veriyoruz. Biz 2024 birinci 9 ayda yüzde 3,2 mal ihracatımızı artırarak 193 milyar dolara ulaştık.” diye konuştu.
İthalatın yüzde 8 oranında 253 milyar dolara gerilediğini belirten Bolat, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“İthalatta 21,5 milyar dolar azalış var ihracatta birinci 9 ayda 6 milyar dolar artış var toplamda 27,5 milyar dolarlık dış ticaret açığımız azaldı. Bu ne manaya geliyor? Artık döviz konusu, sorun olmaktan çıkarılıyor. Döviz yeterliliği diye bir sorunumuz kalmıyor. Dış ticaret açığı ve cari açığımızı çok makul düzeylere indirerek bilhassa altın ve güç hariç dış ticaret açığımızda kıymetli bir azalma sağlanmış olunca ihracatın büyümeye katkısı artıyor. İhracat yapmak demek üretim yapmak demek istihdamın, yatırımların artması demek, Türkiye açısından hepsi olumlu, olumlu gelişmeler olarak gerçekleşiyor.
İlk 9 ayda geçen yıl 88 milyar dolara yakın bir dış ticaret açığı varken bu yıl 60 milyar dolarda durmayı başardı. 27,5-28 milyar dolar bir tasarrufumuz var. Bu Türkiye’nin döviz rezervlerinin artması manasına geliyor. Brüt döviz rezervlerimiz 98,5 milyar dolardan 157,5 milyar dolara yükseldi. Net döviz rezervlerimiz eksi 60,5 milyar dolardan artı 30 milyar dolara yükselerek swap hariç 90 milyar dolarlık bir güzelleşme göstermiş oldu. Bu durum karşısında ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yıl yüzde 68 iken bu yıl yüzde 76,3’e yükseldi. Bunlar olumlu ilerlemeler dış ticaret cephesinde.”
“BAKANLIK VE HÜKÜMET OLARAK YEŞİL İKTİSADA AHENK KONUSUNDA ÇOK DEĞERLİ BİR PROGRAM UYGULUYORUZ”
Ticaret Bakanı Bolat, 2023’te dünyada 573 milyar dolarlık hazır giysi ihracatı olduğuna değinerek, “Yaklaşık 286 milyar dolar da dokumacılık ihracatı var. Birinci sırada Çin var. Bilhassa hazır giysi dalında 2-2,5 milyar dolarlık 2022’ye kıyasla bir eksilme kelam konusu bunun en değerli sebeplerinin başında pandeminin bitmesiyle, karantinaların azalmasıyla birlikte gelişmiş ülke batılı pazarlarda dayanılmaz talep patlaması doyuma ulaştı. Ekonomik sakinlik ve yüksek enflasyon süreciyle de birlikte orada talepte önemli bir sakinlik var. Bir de dokumacılıkta bilhassa konfeksiyonda yeşil iktisada ahenk gayretleri daha çok tesirli oluyor. Bu durum son yeni eserlerin talebini azalttı, hem de pazarda üretimde satışta rekabeti zorlaştırarak ahenk sancılarını beraberinde getirdi.” diye konuştu.
Bakanlık ve hükümet olarak yeşil iktisada ahenk konusunda çok değerli bir program uyguladıklarından bahseden Bolat, “Tekstil, giysi bölümüne de bu hususta yardımcı oluyoruz. Yeşil iktisada, ticarete ahenk ismi altında responsible (sorumluluk) ismi altında ihracat dayanak programı başlattık. Firma başına yeşil iktisada ahenk programı başlatanlara 10 milyon lira hibe takviyesi programı başlattık. Bu mevzuda yeşil iktisada ahenk çalışmalarında yol alan firmalara Eximbank kredileri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı TÜBİTAK kredileriyle avantajlı kurallarda kredi imkanları da sunacağız.” sözlerini kullandı.
Türkiye’nin dokumacılıkta ve giyside en büyük dış ticaret ortağının Almanya olduğunu kaydeden Bolat, dokuma ve giyside de birinci pazarın Almanya olduğunu hatırlattı. Almanya’nın ithalatındaki düşüşün 2022’ye kıyasla kümülatif yüzde 25 düştüğünü belirten Bolat, şunları kaydetti:
“İnsanoğlunun besin, giysi ve barınma bu mevzular insanoğlu var olduğu surece kıyamete kadar devam edecek. O yüzden dokuma dalıyla alakalı kıyamet senaryoları yazanlara prestij etmeyin. Konkordato konusunu çok yakın takip ediyoruz. Adalet Bakanımız geçen hafta resmi dataları de açıkladı. Konkordato müracaatları artmış olabilir fakat mahkemelerin konkordato kararı aldığı sayı 44. Hükümet ve Ticaret Bakanlığı olarak ihracatçılara bakanlığın bütçesinin yüzde 60’ını tahsis ediyoruz. 21 milyar lira bütçemiz vardı mal ve hizmet ihracatı için. Talepler çok, bu bütçe aşılabilecek uğraşıyoruz daha fazla kaynak bulmak için.”
Eximbank ve ticari bankalarda ihracat reeskont kredisinin günlük limitinin 10 kat artırılarak 3 milyar liraya çıkarıldığını söyleyen Bolat, “Önümüzdeki hafta inşallah yeni bir müjde bekliyoruz, Hazine ve Maliye Bakanlığımız ve Merkez Bankamızla birlikte çalışıyoruz. Bunların maliyeti şu anda yüzde 25,93 düşürmek için de uğraşlarımız var. Artacak reeskont kredi limiti de inşallah önceliği dokumacılık, giysi, deri, ayakkabı, mobilya üzere istihdam ağır kesimleri öncelikli kılacağız.” diye konuştu.
Verilen dayanakları anlatan Bolat, “Dünya çapında fuar olma yolunda ilerleyen İFCO ve Texhibition fuarlarını itibarlı fuar ilan etme konusunda da çalışmalarımız yakında nihayete erecek ve o fuarlarda da takviye limitimiz yüzde 70’e yükselecek. Böylelikle dünya çapında olan fuarlar olarak iştirakler ve ziyaretçiler de artacak.” sözlerini kullandı.
Bolat, kelamlarına şöyle devam etti:
“Hep birlikte Türkiyemizi daha güzel yarınlara taşıyacağız. Türkiye Yüzyılını Ticaretin Yüzyılı yapacağız ve global ticaretteki hissemizi hem mal hem hizmetler ihracatında artırmaya devam edeceğiz. Dikensiz gül bahçesinde çalışmıyoruz, şöyle etrafınıza bir bakın nasıl bir coğrafyada ve ateş çemberi içinde geminizi sağlam bir biçimde derin sularda yüzdürüp sağ salim limanlara ulaştırma çabası içindeyiz.”
Açılış konuşmalarının akabinde mükafatlar verilerek, toplu fotoğraf çekimi yapıldı.
MESİAD YÖNETİM KURULU LİDERİ GÜRBÜZ ORUÇ: NİTELİKLİ, KALİTELİ, MARKA PAHASI OLAN ESERLER ÜRETECEĞİZ
Merter’i modanın merkezi haline getirmek için çalıştıklarını kaydeden Merter Endüstrici ve İş İnsanları Derneği (MESİAD) Yönetim Kurulu Lideri Gürbüz Oruç, derneğin çalışmalarını anlattı.
Oruç, “Ticaretimizin durağan bir periyoda geçtiğini de gördük. Daima şunu söylüyorum biz Merter olarak çok şey başardık, bunu da başaracağız. Zira ticaretin hali değişiyor, bu biçime ayak uydurursak hiç kimse bizim rakibimiz olamaz. Biz daima var olduk, bundan sonra da var olmaya devam edeceğiz. Nitelikli, kaliteli, marka bedeli olan eserler üreteceğiz.” sözlerini kullandı.
İstanbul Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Lider Yardımcısı Mustafa Paşahan ise muvaffakiyetin yalnızca finansal sonuçlardan ibaret olmadığını belirterek, “Topluma katkı sağlayan, çalışanlarını ve paydaşlarını pahalı kılan, çevresel ve toplumsal sorumluluklarını gözeten firmalar bugün değil gelecekte de muvaffakiyet kavramını tekrar şekillendirecek olanlardır.” diye konuştu.
İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz de dokumacılık ve hazır giysi bölümünün birbirini tamamlayan Türkiye’nin en güzide dalları olduğunu kaydederek, “2023 datalarına nazaran katma bedel ve istihdamda birinci, üretim ve ciroda ikinci, ihracatta ise üçüncü sırada yer alıyoruz.” dedi.
Öksüz, 50 milyar dolar civarında dokumacılık, 30 milyar dolar da hazır giysi cirosunun olduğunu, markalaşma ve yeni öyküler yazılması gerektiğini söyledi.
Törende, “En Bilinir Marka”, “En Âlâ Çıkış Yapan Erkek Firması”, “En Uygun Çıkış Yapan Bayan Firması”, “En Çok İhracat Yapan Marka”, “En Güzel Çıkış Yapan Genç İhracatçı”, “En Güzel Yatırımcı”, “En Uygun Lojistik Şirketi” ve “En Süratli Büyüyen Kumaş Üreticisi” kategorilerinde mükafatlar verildi.
MESİAD’ın 30. yılına özel bu yıl birinci sefer düzenlediği ödül merasimine, İstanbul Vali Yardımcısı Cengiz Karabulut, Güngören Kaymakamı Abdullah Küçük, Güngören Belediye Başkanı Bünyamin Demir de katıldı.