Geçen yıl İstanbul’da 2 milyon 400 bin lira seviyesinde olan plakanın tabela fiyatı şu anda 4-4.3 milyon lira arasında olsa da gerçekte 3.5 milyon liraya kadar düşüyor. Bu artışı yetersiz bulan taksiciler “Plakaları zamanında ev arsa satarak almıştık. Şimdi o gayrimenkuller 10 milyon lirayı aştı. Keşke plaka yerine konut ve arsa alsaydık” diyor.
Posta’dan Murat Gülderen’in haberine göre taksici esnafına bir dokunduk bin ah işittik. En büyük şikayet sürekli artan maliyetler.
Plaka sahipleri plaka fiyatlarının değer kaybetmesinden, kira ücretlerinin azlığından dert yanıyor. Geçen yıl plaka fiyatları 2.4 milyon civarıydı. Bu yıl plaka borsasında ilan edilen tabela fiyatı ise 4-4.3 milyon lira civarında.
Ancak bugün 3.5 milyon liraya bile alıcı bulmanın zor olduğu ifade ediliyor. Genel fiyat artışlarına bakıldığında plakanın sahiplerine çok da kazandırmadığı ortada.
10 MİLYON TL OLMALIYDI
İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Başkanı Eyüp Aksu her şeyin 5 ile 10 kat arttığına dikkat çekerek, “Mevcut plaka değeri çok düşük, gerçek fiyat en az 10 milyon lira olmalı. Biz bunları açık artırma ile düzenlenen ihale ile devletten satın almıştık. O süreçte bizler arsalarımızı, evlerimizi sattık. Şimdi o gayrimenkullerin değeri 20-25 milyon lira ediyor” dedi. Aksu, taksi plakalarının değerlenememesinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) plaka sayısını artırma girişimlerinin etkili olduğunu belirtti.
ANTALYA VE BURSA’DA KATLADI
Taksi plaka sahibi Hüseyin Demirel de 1985 yılından bu yana sektörün içinde olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Ben 5-6 yıl önce plakamı 500 bin dolardan almıştım şimdi 200 bin dolar etmiyor. Bu parayı zamanında gayrimenkule yatırsaydım epey zengin olmuştum. Taksi plakası kârlı bir yatırım aracı olmaktan çıktı. Plakanın kirası 12 bin lira ama kiraya vermekte bile zorluk çekiliyor. Kapıda yatan çok araç var. Plakaya güven azaldı. Bir araç da 500 bin lira bandına dayandı. Taksicilik şu an zor günlerini yaşıyor. Antalya ve Bursa’da taksi plaka fiyatları 7.5 milyon liralara dayandı.”
DÜŞÜŞ DEVAM DA EDİYOR
Önceleri parası olanın hemen taksi plakası almaya yöneldiğini anlatan Demirel, “Şimdi öncelik gayrimenkulde. Taksi plaka değerini piyasa belirliyor, örneğin 4 kişi birden taksi plaka satmaya gidelim anında düşüş başlar, alım artarsa da fiyat artar. Şu anki fiyat ciddi derecede düşük ve düşüş devam ediyor. Bir şoför de en az asgari ücret alıyor. Ayrıca şoförlere öcü gibi bakıyorlar, birkaç kişinin yaptığı münferit olayları tüm sektöre mal ediyorlar” diye konuştu.
CEZALAR DA MALİYETE EKLENİYOR
Eksik durak sorununa da değinen Demirel, “Yol üzerinde yolcu indirdiğimizde ceza yiyoruz. Bir ayda ceza yemeyen taksici sayısı neredeyse yoktur. Günde onlarca taksi bağlanıyor ve bağlama süresi de ortalama 10 gün” dedi. Demirel maliyet artışlarına da dikkat çekerek şu bilgileri verdi: “Arabanın yağ soğutucusu 650 TL idi şimdi 6 bin TL. Geçen yıl bir arabanın komple boyaması 2.5 bin TL’ydi şimdi 12 bin TL oldu. Servis ücretleri yüzde 400 arttı” bilgilerini paylaştı.
YERLİ MÜŞTERİ YÜZDE 50 DÜŞTÜ
Hüseyin Demirel, alım gücünün azalması nedeniyle yerli müşterinin yüzde 50 düştüğüne de vurgu yaptı. Demirel, “Arap turist olmasa asla iş yapamayız. Ama şöyle bir sorun var: Eminönü’nden Sultanahmet 2 Euro bile tutmuyor. Turisti boşuna dolaştırma sorunu da tamamen kalktı. Şu an 28 TL olan indi bindi ücretinin de bizi kurtarması için 50 TL olması gerekiyor” diye konuştu.
SİGORTA ÇIKMAZI
Taksicilikteki en büyük sorunlardan birinin sigorta olduğuna da vurgu yapan Demirel, “Bir arabanın 2 şoförü vardır. Biri sabahcı biri gececi. Sabahçı hasta oldu diyelim. Yerine acilen şoför bulmak gerekiyor. Fakat sigorta 1 gün sonra devreye giriyor. Yani o adama o gün sigorta yapamıyorsun. Ancak denetimde bu adam sigortasız görünürse 4 asgari ücret cezası var. Bunun da acilen düzelmesi lazım” açıklamasını yaptı.
ÖNCELERİ FİYAT SAKLANIYORDU
İstanbul’daki Taksi plaka satışlarının merkezindeki Bağcılar Oto Center’da bulunan galericiler, hem internet sitelerindeki hem de galerilerin önlerinde bulunan tabelaları bir dönem kapatmışlardı. Galeriler kendisini fiyat için arayanlara hiçbir şekilde fiyat bilgisi vermezken, alım-satım ile ilgili konularda sadece yüz yüze görüşme talep etmeye başlamışlardı. O dönemde yeni plaka iddiası nedeniyle fiyatların gerilemesi rahatsızlık yaratmıştı. Ayrıca plaka alım-satımında sanal ortamdaki fiyatlar nedeniyle anlaşmazlıklar da yaşanabiliyordu. Ancak şu anda fiyatlar tüm galericilerin sitelerinde açıkça ilan edilmiş durumda.
ŞOFÖR AYDA 6-7 BİN LİRA KAZANIYOR
DEĞNEKÇİ SORUNU
Taksi Şoförü Abdullah Erdal da bir şoförün aylık kazancının 6-7 bin TL civarında olduğunu belirterek, “Taksimetre açmama gibi bir şansımız yok. Ayrıca müşteriyi boş yere dolandırma olayı bitti. Navigasyon açıyoruz” dedi. Erdal en büyük sorunlarının ise değnekçiler olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi: “Özellikle geceleri hareketli lokasyonlar durak yapılmış. Oradan müşteri almak için bu kişilere 5 ile 10 TL vermek zorunda kalıyoruz. Ayrıca çoğu AVM, yolcu alamayalım diye önlerine dubalar koymuş, yanaşamıyoruz” dedi.
BOŞ DÖNÜYORUZ
Abdullah Erdal, havalimanı dönüşünde yolcu alamadıklarını da ifade ederek, “50 kilometre yol gidiyoruz. Müşteriyi bırakıyoruz ama oradan bize yolcu verilmesini önlüyorlar. Zaten yol 150 TL mazot tutuyor. Aldığımız ücret de 250 TL. Hiç kar edemiyoruz. Kilometrede 6 lira 30 kuruş veriyor taksimetre. Ayrıca şoförler yetersiz olduğu için uykusuzluk sorunu yaşanıyor. Bazı şoförler 24 saat çalışıyor” diye konuştu.