Orta gelirliye yönelik yeni konut kampanyasının finansmanına ait düzenlemelerin yer aldığı yasa, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yasayla, birinci üç yılda taksidin hane halkı gelirinin yüzde 30’unu aşan kısmı kadar takviye sağlanacak. Cumhurbaşkanı bu oranı ve dayanak mühletini değiştirmeye yetkili olacak.
Konut satış bedelinin yüzde 5’i müteahhit firmadan alınıp kredi veren bankaya aktarılacak. Böylelikle kredi kullanan kişinin ödediği taksit meblağının azaltılması sağlanacak. Müteahhit firma dayanağı Cumhurbaşkanı kararıyla 3 yıla kadar uzatılabilecek.
Yasayla, kampanyadan sonra fiyat artışı yaptığı tespit edilenlere verilecek cezalar da belirlendi. Yanlış değerleme yapan firmalara cezalar 10 kat artırılarak uygulanacak. Konut bedelinin en az yüzde 10’u kadar ceza kesilebilecek. Konutu alan da kusurlu değerleme tespit edilirse kredinin yüzde 5’i kadar ceza ödeyecek.
Bu kaidelerle 31 Aralık 2023’e kadar konut kredisi verilecek. Cumhurbaşkanı bu süreyi bir yıl uzatabilecek.
ORTA GELİRLİYE KONUT PROGRAMI’NIN AYRINTILARI
Yasayla vatandaşların taksit ödemelerini kolaylaştırmak maksadıyla bankalar tarafından sağlanan konut finansmanı taksitlerine katkı sağlanmasına yönelik olarak Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek bir kamu bankası aracılığıyla 5411 sayılı Kanun kapsamında faaliyet gösteren bankalara nakit kaynak aktarılacak.
Nakit kaynak transferi için Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinde mevcut ya da yeni açılacak tertiplere ödenek eklemeye Hazine ve Maliye Bakanı yetkili olacak ve bir yıl içerisinde bankalarca sağlanacak konut finansmanının toplam anapara fiyatı 220 milyar lirayı aşamayacak.
HANGİ TIP KONUTLARA FİNANSMAN SAĞLANACAK?
Daha evvel satılmamış ve yüklenicilerin mülkiyetinde olan konutlar ile üretimine şimdi başlanmamış yahut imali devam eden konut projelerinden konut edineceklere sağlanacak konut finansmanlarına katkı sağlanabilecek.
Yapımına şimdi başlanmamış yahut üretimi devam eden konut projeleri açısından mülkiyeti yüklenicilere geçecek konutlara ait sağlanacak finansmanlar da bu kapsamda pahalandırılacak. Bu kapsamda gayrimenkul geliştiriciler ve arsa hissesi karşılığında inşaat kontratı çerçevesinde arsa hissesi sahipleri de yüklenici olarak kabul edilecek.
HANE HALKI GELİRİNİN YÜZDE 30’UNU AŞAN KISMI KADAR DESTEK
Kullanılacak finansmana yönelik bankacılık mevzuatı ve ilgili başka mevzuat kapsamında kâfi ödeme gücüne sahip olduğu bankalarca bedellendirilen ve katkı talebinde bulunan vatandaşlar için birinci 3 yıldaki finansman taksit meblağının hane gelirinin yüzde 30’unu aşan kısmı kadar, Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesine belirlenen kamu bankasının talebi üzerine katkı aktarılabilecek.
Yüzde 30’luk oranı yüzde 30 ila yüzde 50 ortasında belirlemeye, 3 yıllık süreyi bir yıla kadar indirmeye ise Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Konut satış bedeli üzerinden yüzde 5 katkı hissesi yüklenici hesabından yahut finansman meblağından tahsil edilerek finansmanı sağlayan bankalarda süreksiz hesaplara aktarılacak. Bu meblağlar 1 yıla kadar finansman taksitlerinin ödemelerinde kullanılacak.
Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek adap ve temeller çerçevesinde, bu fiyatın bir kısmı ya da tamamı finansman anapara meblağından peşin olarak indirilebilecek ve 1 yıllık mühlet ise 3 yıla kadar uzatılabilecek. Tahsil edilen fiyat, hiçbir biçimde yükleniciler tarafından geri istenemeyecek.
Belirlenen kamu bankası, her ayın birinci 5 iş günü içerisinde, içinde bulunulan aya ait toplam katkı meblağını Hazine ve Maliye Bakanlığına bildirecek. Hazine ve Maliye Bakanlığı talep edilen katkı fiyatını, bildirim yapılan ayın 15’ini takip eden birinci iş günü belirlenen bankaya aktaracak. Bu katkının transfer günü ile finansmana ait taksit ödemeleri bankalarca tıpkı gün olarak belirlenecek.
Sağlanan katkıların geri ödeme fiyatları, geri ödemelerin başlayacağı tarihe kadar, finansmanın faiz oranı üzerinden kolay faiz tekniğiyle hesaplanacak.
Bankaların, geri ödeme fiyatlarını katkıdan yararlananlara, bankacılık mevzuatı ve ilgili başka mevzuat kapsamında rücu etme hakkını kullanması durumunda uygulayacakları faiz oranı dışında, geri ödemelerin başlamasından sonra ek bir faiz oranı uygulanmayacak.
Geri ödemeler en geç konut finansmanı vadesi bitimine kadar Hazine ve Maliye Bakanlığına aktarılmak üzere ilgili kamu bankasına, finansmanı sağlayan bankalarca aktarılacak.
Geri ödemelerin katkıdan yararlananlarca yapıldığına bakılmaksızın tam ve vaktinde Hazine ve Maliye Bakanlığına aktarılmasından finansmanı sağlayan bankalar sorumlu olacak.
Geri ödemelerin, finansmanı sağlayan bankalarca tam ve vaktinde yapılmaması durumunda, katkı geri ödemeleri, 6183 sayılı Kanunun 51’inci hususuna nazaran hesaplanacak gecikme artırımıyla birlikte finansmanı sağlayan bankadan ilgili vergi dairesince tahsil edilecek.
Bu kapsamda, finansmanlara ait icra takip sürecinin başlatılması durumunda hesaplanacak geri ödemeler, finansmanı sağlayan bankalar tarafından icra takibinin başlatılmasından sonra en geç 30 gün içerisinde Hazine ve Maliye Bakanlığına aktarılmak üzere belirlenecek bankaya aktaracak.
Katkıdan yararlanmak istemeyen vatandaşlar için konut finansmanına yönelik öteki mevzuat kapsamında oluşturulan geri ödeme planlarında taksit meblağlarının hane gelirinin yüzde 30’unu aştığı durumlarda, ilgili bankalar bu bireylere ödeme kolaylığı sağlamak üzere taksit planında ilgili ayda alması gereken anapara ve faiz oranı/kar hissesi meblağını, finansman ile tıpkı faiz oranı/kar hissesi ile kalan anapara üzerine ekleyerek erteleyebilecek.
Bu finansmanların vadesinden evvel kapanmasının talep edilmesi durumunda başka mevzuatta belirlenmiş kapama şartlarına ek olarak ertelenmiş anapara ve faiz oranı/kar hissesi meblağı var ise bunların tamamının ödenmesiyle kapama gerçekleştirilebilecek.
5 YIL MÜDDETLE SATIŞ VE ZAMAN YAPILAMAYACAK?
Yeni Konut Finansman Programı kapsamında alınan konutların, bildirilen finansman tarihinden itibaren 5 yıl müddetle satış ve evresi yapılamayacak.
Sağlanacak finansman konusu konuta ait düzenlenen değerleme raporunun yanlış yahut gerçeğe alışılmamış olması halinde, raporu düzenleyen gayrimenkul değerleme uzmanı yahut gayrimenkul değerleme kuruluşu hakkında, 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 76’ncı unsurunun onuncu fıkrası uyarınca verilecek idari para cezası fiyatları 10 kat artırılarak uygulanacak. Uygulanacak idari para cezası fiyatı, finansmana husus konutun satış bedelinin yüzde 10’undan az olamayacak.
Aktarılacak katkının hak sahipliğinin tespiti ile yanlışsız ve tam hesaplanmasından, ibraz edilen dokümanlar çerçevesinde konut finansmanını sağlayan banka sorumlu olacak.
Haksız olarak verildiği tespit edilen katkı meblağı 6183 sayılı Kanunun 51’inci unsuruna nazaran hesaplanacak gecikme artırımıyla birlikte finansmanı sağlayan bankadan tahsil edilecek.
YANLIŞ VE ALDATICI BEYANA İDARİ PARA CEZASI
Yeni Konut Finansman Programı kapsamında katkılardan faydalanacak vatandaşların, yanlış yahut aldatıcı beyanlarda bulunduğunun tespit edilmesi durumunda, sağlanan katkılar geri alınacak ve kullanılan finansman fiyatının yüzde 5’i kadar idari para cezası uygulanacak.
Finansman sağlanan konutun sahiplerinin yanlış yahut aldatıcı beyanlarda bulunduğunun tespit edilmesi durumunda, konut sahiplerine konutu alırken beyan edilen satış bedelinin yüzde 25’i kadar idari para cezası uygulanacak.
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile belirlenecek kamu bankası, bankalardan gerekli her türlü data ve bilgiyi talep edebilecek. Bankalar, talep edilen bilgi ve bilgiyi, Hazine ve Maliye Bakanlığının belirleyeceği form ve müddetler içerisinde vermekle yükümlü olacak. Kelam konusu bilgi ve bilginin iletilmesinde öteki kanunlardaki yasaklayıcı ve sınırlayıcı kararlar uygulanmayacak.
Bankalar tarafından sağlanacak finansmana ait meblağ, vade, faiz oranı/kar hissesi, finansman sağlanacak konutların azami satış bedeli, katkılardan faydalanacak gerçek şahısların kapsamı, bu şahısların konut sahipliği, hane geliri, hane geliri artış katsayısı ve hanedeki öteki şahısların konut sahipliği üzere konuları belirlemeye ve finansmana ait nitelikleri vilayet bazında farklılaştırmaya, katkı olarak aktarılacak kaynağın kullandırılmasına, katkının sonlandırılmasına, katkı geri ödemelerine, katkı geri ödemelerinin faiz hesaplama usulü, bu ödemelerin vade şartları, vadesinden evvel ve toplu ödeme konularına, uygulamaya ve kontrole ait tarz ve asılları belirlemeye, uygulamaya ait olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye ve bu husus kapsamında gerçekleştirilecek süreçlere ait öbür konuları belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Yeni Konut Finansman Programı kapsamında katkılardan 31 Aralık 2023’e kadar faydalanılabilecek. Cumhurbaşkanı bu süreyi 31 Aralık 2024 tarihine kadar uzatabilecek.