Ekonomik durumlardan ötürü ev ve otomobil alma umudunu yitiren, ardı ardına gelen zamlar nedeniyle artık ay sonunu bile zor getiren vatandaşların şans oyunlarına yönelmesi vergi tahsilatını da artırdı.
Sözcü’den Nuray Tarhan’a konuşan Vergi uzmanı Dr. Ozan Bingöl, 2004 yılında 279.9 milyon lira olan şans oyunları vergi tahsilatının 2021 yılında yüzde 2076.3 artışla 6 milyar 91 milyon liraya ulaştığını belirterek, “2017 yılından 2021 yılına 5 yıllık dönem zarfındaki artış oranı ise yüzde 513.5 olarak gerçekleşmiştir. Ancak bu vergideki artışa sevinemiyorum. Çünkü bu vergi artarken pek çok kişinin cebinden milyarlarca lira çıkıyor ve bunların pek çoğu da dar gelirli ve normal yollardan tasarruf elde etme imkanı kalmamış kesimi oluşturuyor” dedi.
Şans oyunları vergisindeki artışın ülkenin içinde bulunduğu iklimi yansıttığına dikkat çeken Bingöl, “Şans oyunları vergisinde özellikle son 3-4 yıllık dönemdeki dramatik artış; ev, araba alma umudunu yitiren, ay sonunu zor getiren vatandaşın umudunu şansa bağladığını göstermesi açısından çok üzüntü verici” diye konuştu.
100 MİLYARI AŞKIN PARA ÇIKIYOR
Yaptığı hesapla vatandaşların bu yıl en ihtiyatlı tahminle şans oyunları ve müşterek bahislere 100 milyar liranın üzerinde para yatıracağını tahmin eden Bingöl, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu yılın ilk 4 ayında tahsil edilen şans oyunları vergisi 2 milyar 735 milyon 189 bin lira olarak gerçekleşti. Yılın geri kalanında aynı düzeyde şans oyunu vergisi tahsilatı gerçekleştiğinde yıl sonuna kadar 8.2 milyar lira şans oyunları vergisi tahsil edileceği tahmin edilebilir. Şans oyunları vergisinin oranı en düşük yüzde 5, en yüksek yüzde 10’dur. Biz ortalama yüzde 7.5 üzerinden hesaplayalım. Dolayısıyla 2022 yılı şans oyunları hasılatının yüzde 7.5’i 8.2 milyar liradır. Bu durumda şans oyunları hasılatının toplamı 109 milyar liraya ulaşmaktadır. Bu tutarın sadece yasal şans ve müşterek bahis için harcanan tutar olduğunu hatırlatalım. Ülke ciddi ekonomik zorluklar yaşamaktadır. Üretici fiyat endeksi üç haneli rakamlara ulaşmış, tüketici fiyat endeksi yüzde 70’lere dayanmıştır. Gıda enflasyonu da üç haneli rakamları zorlamaktadır. Böyle bir ortamda vatandaşın 100 milyar lirasını şans oyunları ve müşterek bahislere harcaması, normal yollarla zengin olma, ev veya araba sahibi olma umudunu yitirdiğini; şansını şans oyunları ve müşterek bahislerde denediğini göstermektedir. Şans oyunları ve müşterek bahislerin bu denli artmasında yukarıda belirtilen talep boyutunun yanında, şans oyunları ve müşterek bahislerin arzındaki genişleme de önemli bir faktördür. Şans oyunları ve müşterek bahisler artık telefonlara, tabletlere, bilgisayarlara girmiştir. Yer, zaman mefhumu olmaksızın telefonunuza indireceğiniz uygulama ile günün her saatinde ve her yerde şans oyunu oynamanız mümkündür. Haftanın her günü çekiliş söz konusudur. Neredeyse Norveç’in köyündeki bir futbol müsabakası sonucu üzerine bahis oynanabilmektedir. Milli Piyango özelleştirme yöntemi de özellikle gençlerin şans oyunlarına erişim imkanlarını artırmıştır. Milli Piyango üzerinden bugün itibarıyla 75 adet şans oyununa online erişim söz konusudur. Çoğu kez kumar alışkanlığına giden yola döşenen taş mahiyetinde olan şans oyunlarına erişimin bu kadar kolay ve yaygın olması toplumsal açısından tehlikeli bir duruma işaret etmektedir. Yani milyonlarca vatandaş emeği ile çalışarak bir ev ya da otomobil alma umudunu yitirmiş, insan onuruna yaraşır bir hayat sürme ihtimalini kaybetmiştir.”
ŞANS OYUNLARI VERGİSİ
Şans oyunları, ilgili mevzuat çerçevesinde yetki verilen kurum ve kuruluşlar tarafından tertip edilen ve sonucu tesadüfe dayalı olarak belirlenen her türlü oyunlar ile müşterek bahisleri ifade ediyor. At yarışları, iddia, milli piyango kapsamındaki müşterek bahis veya her türlü oyun şans oyunları vergisinin konusuna giriyor. Şans oyunları bu tür bahis ve oyun hasılatı üzerinden spor müsabakalarına dayalı müşterek bahislerde yüzde 5, at yarışlarında yüzde 7 ve diğer şans oyunlarında yüzde 10 oranında alınıyor.