Karaciğer sindirime katılan, safra salgılayan, besin depolayan, toksinleri ortadan kaldıran ve enzimleri, proteinleri ve glikozu sentezleyen büyük, karmaşık ve çok işlevli bir organdır. Karaciğer, işlevlerinden biri de zararlı olabilecek maddelerin ortadan kaldırılması olduğundan, vücudun düzgün çalışması için önemli bir organdır. Aynı zamanda safra kesesinde depolanan ve gıda yoluyla aldığımız tüm besinlerden yararlanmamızı sağlayan safrayı üreten ve salgılayan organdır. İyi bir karaciğer sağlığı için düzenli olarak orta derecede fiziksel egzersiz yapmak ve meyve ve sebze açısından zengin dengeli bir beslenme izlemek gerekir. Safra üretimini aktive eden yeşil bitkilerden, kolesterolü uzak tutan cevizlere veya yağlı balıklara kadar karaciğer sağlığını iyileştiren ürünlerin tüketimi oldukça önemlidir. Karaciğer iyi çalışmadığında sarılığa, yani gözlerde ve ciltte sarımsı bir renge, yorgunluğa, iştahsızlığa, bacaklarda ve ayak bileklerinde şişmeye, karın ağrısına, vücutta renk değişikliğine neden olabilir. Ancak hiçbir belirti olmadan da karaciğer bozuklukları görülebilir. Karaciğer sağlığının iyi durumda olmasını sağlamak için düzenli kontroller yaptırılması ve herhangi bir belirti görülmesi durumunda bir uzmana vaşvurulması oldukça önemlidir. Ayrıca, karaciğer sağlığı için kötü olan bu yiyecekleri tüketmekten kaçınmanız gerekir: Alkol Çok sayıda bilimsel çalışma, alkol tüketiminin çeşitli karaciğer hastalıklarına yakalanma riskini artırdığını gösteriyor. Araştırmalar, alkolün neden olduğu karaciğer kanseri olan hastaların, diğer tümör türlerinden etkilenenlere göre daha düşük bir hayatta kalma oranına sahip olduğunu göstermektedir. JAMA Oncology’de yayınlanan bir araştırmaya göre, alkol, yüksek oranda önlenebilir veya tedavi edilebilir olmasına rağmen karaciğer kanserinden yılda 250 bin ölüme neden oluyor. Karaciğer kanseri, yılda en çok ölüme neden olan dördüncü tümör türüdür. Gerçekleştirilen bir başka çalışma, alkol tüketimi ile karaciğer yapısındaki değişiklikler arasında doğrudan bir ilişki olduğuna dikkat çekiyor, çünkü etanol, fibrozise neden olabilen hücresel bir toksindir. siroza ilerleyebilir. Genel sağlığı ve özellikle karaciğer sağlığını korumak için ne kadar alkolün güvenle tüketilebileceği sorusunun yanıtı artık biliniyor: Sıfır. Alkolün sağlıklı bir dozu olduğu söylenemez, çünkü alkolün birçok hastalıkla ilişkili olduğu ve ılımlı tüketimin bile sağlık riskleri içerdiği artık biliniyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), her ne kadar minimum düzeyde olursa olsun herhangi bir tüketimin risk içerdiğini hatırlasa da, erkekler için günlük maksimum 20 ml, kadınlar için 10 ml olarak tüketilebileceğini söylüyor. Karaciğer tükettiğiniz alkolü her filtrelediğinde, bazı hücreleri ölür ve özellikle çok sık içerseniz, uzun vadede kendini yenileme yeteneğini engeller. Doymuş Yağlar Doymuş yağlar, obezite ile ilişkili olan karaciğer çevresinde visseral yağ birikmesine neden olur. En fazla doymuş yağ içeren yiyecekler arasında salam, sosis gibi işlenmiş etler, endüstriyel hamur işleri ve ultra işlenmiş gıdaların büyük bir kısmı bulunur. Tüm süt ürünleri de doymuş yağ kaynaklarıdır, ancak vücut üzerindeki etkileri çok farklıdır. Sütte bulunan doymuş yağ asitleri diğer gıdalarda bulunan uzun zincirli yağ asitlerinden farklı olarak kısa zincirlidir. Süt ürünlerinde kolonositleri besleyen ana kaynaklardan biri olan butirik asit bulunur ve bu nedenle vücut için faydalı özelliklere sahiptir. Şekerli İçecekler Yağlı karaciğer hastalığı esas olarak sağlıksız bir diyetten kaynaklanır. Araştırmalar, bu durumdaki hastaların çoğunun obez olduğunu hatırlatıyor, bu nedenle vaka bazında kişiselleştirilmiş bir kalori kısıtlaması yapılması tavsiye ediliyo. Bunun için şekerli içecekler yoluyla özellikle fruktoz olmak üzere, yüksek glisemik indeksli karbonhidratların alımını kısıtlamak önemlidir. Bu anlamda uzmanlar, enerji içeceklerinin tüketiminden de kaçınılmasını önermektedir. Enerji içecekleri, çok miktarda kafein ve ayrıca şeker içerir, bu nedenle bunlar karaciğer için oldukça zararlıdır. Tuz Yapılan araştırmalar, yüksek sodyum alımının karaciğerde şekilsiz hücreler, daha yüksek hücre ölümü oranları ve daha düşük hücre bölünmesi oranları gibi bir dizi değişikliğe yol açabileceğini ve bunun da karaciğer fibrozuna yol açabileceğini gösteriyor. DSÖ, günde 5 gr’dan fazla tuz tüketilmemesini tavsiye ediyor, bu rakam çoğu insanın aştığı bir rakamdır. Günde ortalama 9 ila 12 gr tuz tüketimi olduğu tahmin edilmektedir. Fast Food Büyük bir hamburger veya pizza aşığı mısınız? Belki de bunu okuduktan sonra daha seçici olmalısınız. Bu gıdalar, karaciğerde birikebilen ve karaciğer hasarına neden olabilen yüksek düzeyde sodyum ve yağ karışımı içerir. Aşırı Ağrı Kesici Kullanımı Genellikle reçetesiz satılan ağrı kesiciler ve iltihap önleyici ilaçlar alıyorsanız, bunların vücudunuzdaki bir sorunu iyileştirmek için yapıldığını ve özellikle alkolle karıştırıldığında karaciğerinizi mahvedebileceğini bilmelisiniz. Herhangi bir ağrıyı gidermeniz gerekiyorsa, günlük aldığınız miktara çok dikkat etmelisiniz. Mümkünse bir uzmana başvurmadan herhangi bir ilaç almayın. Sigara Her nefeste sadece akciğeriniz değil karaciğeriniz de zarar görüyor, çünkü sigaralarda bulunan kimyasal maddeler oksidatif stres sürecini etkileyerek karaciğer hücrelerinde geri dönüşü olmayan hasarlara neden olabiliyor. Gıda Takviyeleri Bazı araştırmalar, diyet veya besin takviyelerinin aşırı miktarda alındığında belirli karaciğer enzimlerinin üretimini artırabileceğini göstermektedir. Çoğu takviye karaciğeri etkileyen kimyasallar içerir. Aldığınız tüm takviyeler hakkında bir uzmana danışmanız önemlidir. Pestisitler Meyveler, sebzeler ve diğer yiyecekler yoluyla kendinizi bu kimyasala maruz bırakmanın karaciğere de zarar verebileceğini biliyor muydunuz? Bazı gıdalardaki pestisit kalıntıları karaciğer sağlığına zararlıdır. Tüm sebze ve meyveleri çok iyi yıkayın. Mümkünse organik satın alın. Kırmızı Et Kim lezzetli bir kırmızı ete hayır der ki? Lezzeti eşsiz olsa da, bu yiyeceği çok sık tüketmek, karaciğerinizde proteinleri işleme yeteneği azaldığında sorunlara yol açabilir. Kırmızı etler yüksek protein içermesinin yanı sıra yüksek yağ seviyelerine de sahiptir, bu da karaciğerinizde yağ asitleri ve trigliseritlerin birikmesi anlamına gelir. Bu, uzun vadede sağlığınız için olumsuz bir şeydir. En yağsız et parçalarının bile yüksek oranda yağ içerdiğini unutmayın. Bazı yiyecekler karaciğerinizi basitçe yok eder, bazıları ise sağlıklı kalmasına yardımcı olur. Örneğin, kuru erik, yaban mersini, çilek, portakal, elma ve kavun gibi antioksidanları yüksek meyvelerin, bu organın daha iyi çalışmasına izin veren serbest radikalleri temizlemeye yardımcı olduğu bulunmuştur. Karaciğer sağlığınız için bir şeyler yapmaya karar verdiyseniz düzenli egzersiz yapın, dengeli ve az tuzlu beslenmeye, alkol ve tütün tüketiminden kaçınmaya çalışın. Bunlar, sağlıklı kalmanıza yardımcı olacak birkaç anahtardır. Daha fazla bilgi için daima bir uzmana danışın.