İsrail Ticaret Odaları Federasyonu öncülüğündeki 60 firmadan yaklaşık 100 kişilik İsrailli alım heyeti, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) üyeleriyle İstanbul’da bir ortaya geldi.
Görüşmeler öncesi düzenlenen toplantıda konuşan Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürü Mehmet Ali Kılıçkaya, Türkiye ile İsrail ortasındaki ekonomik ilgilerin istikrarlı bir seyir izlediğini söz etti.
İki ülke ortasındaki üst seviye diyaloğun son devirde yükselen profilinin, ticari alanda yeni bir sinerji yaratmak, ikili ticaret hacmini artırmak ve yeni iştirakler geliştirmek için kıymetli bir fırsat sunduğunu belirten Kılıçkaya, şöyle devam etti:
“Buna karşılık, ekonomik ve ticari alakaların artan ivmesi, hiç elbet tüm alakalara olumlu yansıyacak. 2021’de ülkelerimiz ortasındaki ticaret hacminin yüzde 35 artarak 8,4 milyar dolara ulaştığını görüyoruz. 2022’nin sonunda 9 milyar doların üzerinde bir hacmin ortaya çıkması bekleniyor. Geliştireceğimiz yeni iş birlikleri ile karşılıklı faydaları gözeterek ticaret sayılarında sürdürülebilir bir artış yakalayabileceğimizi düşünüyoruz. Türkiye’nin İsrail’in dış ticaretinde açığa çıkan potansiyeli gerçekleştirmek için daha faal rol oynaması gerektiğine inanıyoruz.”
‘Son 10 yılda gerçekleştirilen bu en büyük etkinlik’
İsrail’in Ankara Büyükelçisi Irit Lillian da hem Türkiye’den hem de İsrail’den iş yapmaya kararlı insanların birebir ortamda olduğunu görmekten büyük onur ve memnunluk duyduğunu lisana getirdi.
İki ülke ortasında son 10 yılda gerçekleştirilen bu en büyük aktifliğin heyecan verici olduğunu tabir eden Lillian, “Bu özel güç, yalnızca umutları ve beklentileri, hatta büyüyen ikili ticaret hacmini ve büyüme potansiyelini değil, temel olarak 10 yılı aşkın müddettir bizi ayakta tutan olumlu ruhu yansıtıyor. Bu değişim kazanımına bu kadar bağlı olduğunuz için hepinize çok minnettarım” diye konuştu. Lillian, iktisat ve ticaretle uğraşan insanların kendilerine has bir dinamizmi olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Bugünkü buluşma, yalnızca Türk ihracatçıları ile İsrailli ithalatçıların buluşma noktası olarak görülmemeli. Daha çok bir öğrenme sürecine götüren bir sıfırlama noktası olarak görülmeli. Her iki ortak da başkasının gereksinimlerini ve yeteneklerini öğrenmeli. Bu tıpkı vakitte önümüzdeki yılların gereksinim ve zorluklarına da daha uyumlu, ince ayarlı bir iş ortamı yaratmak için daha kapsamlı, daha gerçek bir çalışma için yarar sağlayacaktır. Büyüklük, nüfus ve imalat kapasitelerindeki farklılıklara karşın İsrail ve Türkiye iktisadının, bilhassa avantajlarını yükseltme konusunda, birbirlerinden kazanacakları çok şey var.”
Türk Hava Yolları ve İsrail Hava Yolları ile iki ülke ortasında daha sık uçacak beşerler olacağına işaret eden Lillian, “Tüm bu değişiklikler, ticari ve ekonomik bağların gelecekte münasebetlerimizin güçlü bir ayağı olmasını sağlayacak, yalnızca iki ülke ortasındaki barışı değil, bölgemizdeki istikrarı da artıracaktır” dedi.
‘Dış ticaret hacmimizi 15 milyar dolara çıkarabiliriz’
TİM Lideri Mustafa Gültepe ise Türkiye ve İsrail’in bölgenin en güçlü iki aktörü olduğunu söyledi. Türkiye-İsrail bağlarının vakit zaman zahmetli periyotlardan geçse de bilhassa ticari bağların daima güçlü kaldığına işaret eden Gültepe, şunları kaydetti:
“İsrail, en çok ihracat gerçekleştirdiğimiz birinci 10 ülke ortasında bulunuyor. Yalnızca son 5 yılda ihracatımızı yüzde 100’ün üzerinde artırarak 6,4 milyar dolara çıkardık. Bu yılın ocak-kasım periyodunda geçen yılın tamamındaki hacmi yakaladık. İsrail’den yıllık ithalatımız ise 2 milyar dolarlarda seyrediyor. Kabaca toplam dış ticaret hacmimiz 9 milyar dolar düzeylerinde bulunuyor. Önümüzdeki 5 yılda ihracatımızı en az 12 milyar dolara, dış ticaret hacmimizi 15 milyar dolara çıkarabiliriz. Zira iki ülkenin üretim gücü ve coğrafik yakınlığı ticaretimizi çok daha büyütebileceğimiz bir potansiyel barındırıyor. Çelikten kimyaya, otomotivden hazır giysiye birçok dalımızın İsrailli firmalarla iş birlikleri var. Karşılıklı ‘kazan-kazan’ unsuru çerçevesinde ilgilerimizi çok daha ileriye taşıyabiliriz. İş birliğimizi besin, tarım, hayvansal eserler, kozmetik ve mesken dokuması başta olmak üzere farklı birçok bölümle genişletip güçlendirebiliriz. Memnuniyetle görüyorum ki iki tarafta da bu potansiyeli harekete geçirme konusunda güçlü bir irade bulunuyor.”
Gültepe, ticareti yalnızca alışveriş olarak görmediklerini, güçlü ticari bağların hem iki ülke alakalarının daha sağlam temellere oturmasını sağlayacağını hem de bölgenin barış ve huzuruna katkı sunacağını tabir etti.
‘Türkiye, bize coğrafik yakınlık bakımından konutumuz kadar yakın’
İsrail Milletlerarası Ticaret Odaları Federasyonu Lideri Uriel Lynn de yeni bir iştirak çağına başlandığını belirterek, “Bu periyot birlikte çalışmanın yeni bir devri. Buraya yalnızca delegasyonumuzun bir iadeiziyaret aksiyonu olarak gelmedik, birebir vakitte bağlarımızı daha da canlandırmak için geldik” dedi.
Lynn, kelamlarını, “Bence hiç kuşku yok ki birlikte çalışmaya devam edersek mutlaka bir yıl içinde karşılıklı ticareti 10 milyar dolara çıkarabiliriz. Ulaşılamaz bir gaye değil. Gayeye çok yakınız. Sahiden sürdürülebilir bir ticaret bağı kurabiliriz. Bunun kıymetli olduğunu düşünüyorum. Bu yüzyılın başından beri Türkiye’nin ekonomik büyümesi etkileyici.” formunda tamamladı.
Açılış konuşmalarının akabinde gazetecilerin sorularını yanıtlayan Lynn, TİM’in mart ayında Tel Aviv’e gerçekleştirdiği Türkiye-İsrail Ticaret Heyeti buluşmasında Türkiye tarafının profesyonelliği ve samimiyetinden etkilendiğini tabir ederek, şunları kaydetti:
“Biz iki ülke ortasında yaşanan zahmetlerden sonra ticari boyutta tekrar eski günlerimize dönebileceğimizin, hatta daha da ötesine geçebileceğimizin sinyallerini aldık. Biz buraya yalnızca İsrailli firmalarla gelmedik, bilhassa alım yapma isteği olan, Türkiye’den ithalat yapmak isteyen ithalatçı firmaları getirdik. Burada hiçbir İsrail ihracatçı firma bulunmuyor. Ayrıyeten burada ikili ticaret hacmimizi artıracak yol ve metotları de değerlendireceğiz.
İsrail için Çin’den mi almak, yoksa İstanbul’dan mı almak? Alışılmış ki İstanbul’dan almak… Türkiye, coğrafik yakınlığından ötürü bize nakliyede epey avantaj sağlıyor. Bu manada Türkiye’nin dinamizmi ile üretim gücünü önemsiyoruz. Deniz ticaretimizde de hayli sevindirici gelişmeler yaşandı. Türkiye bize coğrafik yakınlık bakımından konutumuz kadar yakın. Ticari münasebetlerimizin daha da üst düzeylere çıkacağını umuyoruz.”
Ziyaret kapsamında İsrailli ithalatçılar, Türkiye’den besin, kozmetik, inşaat ve ham husus, oyuncak, bebek eserleri, metal, mobilya, dokumacılık, tıbbi gereç, kimyasallar, plastik ve mesken eşyası firmalarının temsilcileriyle görüştü.