1899 tarihli “Der verlorene Sohn” (Savurgan Oğul) isimli tablo 6 Aralık’ta satışa çıkıyor. Tablonun tahminen 150 ila 250 bin euro (5 milyon 475 bin ila 9 milyon 125 bin lira arasında) ortasında bir fiyatla satışa sunulması bekleniyor. Eser, 1956’da Staatsgalerie Stuttgart’a miras bırakıldı.
KOMÜNİST PARTİNİN KURUCUSU
Tablonun eski sahibi komünist muharrir Eduard Fuchs, 1918’de Alman Komünist Parti’nin kurucu üyeleri ortasındaydı. Naziler iktidara geldikten sonra, konutu Hitler Almanyasının bilinmeyen siyasal polis örgütü Gestapo tarafından yağmalandı ve sanat koleksiyonuna el konuldu. Kitapları, 10 Mayıs 1933’te Berlin’de Naziler tarafından yakılanlar ortasındaydı. Bunun üzerine Fuchs ve eşi Margarete, Paris’e kaçtı.
ÇOK UCUZA SATILDI
Paris’te sürgünde sefil bir hayat yaşayan Fuchs, geçimini sağlamak için kızından Almanya’da kalan mal varlığını satmasını istedi. Nazilerden kurtulan “Savurgan Oğul” tablosu bu ortamda 1938 yılında Berlin’de düzenlenen bir müzayedede epey düşük bir fiyata satıldı.
Tabloyu 1949 yılında endüstrici Otto Stabler aldı. Kendisi öldüğünde tabloyu Staatsgalerie’ye bıraktı. Galerinin genel müdürü yaptığı açıklamada koleksiyonun kesimlerinin o vakitler garantisiz şartlar altında satıldığını, galeri olarak Washington Mutabakatı temelinde mirasçılar ile anlaşarak adil ve haklı bir tahlil getirmenin kendi sorumlulukları altında olduğunu belirtti. Müdür tablonun problemli bir geçmişi olduğunun altını çizdi. Başvurdukları Fuchs’un bir varisi kendilerine haklarından vazgeçtiğini söyledi. Daha sonra bunun tüm varisleri kapsamadığı ortaya çıktı. Bu sayede eser, aileye teslim edildi.
Staatsgalerie, önümüzdeki yıl Fuchs ve koleksiyonuna adanmış bir stant yapmayı da planlıyor.
Max Slevogt
SAVURGAN OĞUL
İncil’deki savurgan oğul ya da müsrif oğul benzetmesi, Luka İncili’ne nazaran İsa tarafından anlatılan bir benzetme.
İncil’deki İsa benzetmelerinden biridir ve Luka 15 :11–32’de görülür. Luka 15’te İsa bu öyküyü, 100 koyunu olan bir adam ve on parası olan bir bayanla ilgili öykülerle birlikte, vergi görevlilerini ve günahkar olarak görülen başkalarını karşılayıp onlarla yemek yediği için kendisini eleştiren bir küme Ferisi ve din adamına anlatır.
Benzetme, iki oğlu olan varlıklı bir adamla başlar, bunlardan küçüğü adamın mirasından hissesini ister. Bunun manası, oğlunun mirasını almak için babasının mevtini beklemek istemediği ve bunun yerine çabucak istediğidir. Baba kabul eder ve mirasını iki oğlu ortasında bölüştürür.
Mirasın kendisine düşen kısmını aldıktan sonra, küçük oğul uzak bir ülkeye seyahat eder ve orada pervasızca yaşayarak servetini çarçur eder. Ülkeyi vuran şiddetli bir kıtlıktan çabucak evvel parası biter, yoksullaşarak çaresiz kalır ve domuz çobanı olarak pis ve düşük fiyatlı bir işte çalışmaya zorlanır. Beslediği domuzların yemeğini kıskanma kadar noktasına gelir. Bu sırada, sonunda aklı başına gelir.
– Luka 15:17–20, Ve kendine gelince dedi ki, babamın kaç fiyatlı hizmetçisinin ekmeği bol ve fazladır, ben ise açlıktan ölüyorum! Kalkıp babamın yanına gideceğim ve ona diyeceğim ki, Baba, göğe ve sana karşı günah işledim ve artık senin oğlun olarak anılmaya layık değilim. Beni fiyatlı hizmetçilerinden biri üzere yap. Ve kalkıp babasının yanına geldi. Ancak daha çok uzaktayken, babası onu gördü ve acıdı, koştu, boynuna sarıldı ve onu öptü.
– Luka 15:29–30, Bu, babanın oğlunun dönüşünü umutla beklediği manasına gelir. Oğul, prova ettiği konuşmaya başlar, günahlarını itiraf eder ve babasının oğlu olmaya layık olmadığını ilan eder, fakat babası onu tereddüt etmeden geri kabul etmeden evvel konuşmasını bile bitiremez. Baba, hizmetçilerinden oğlunu en hoş cübbeyle giydirmelerini, parmağına yüzük, ayaklarına sandalet takmalarını ve kutlama yemeği için ‘semiz buzağıyı’ kesmelerini ister.
Tarlada çalışan büyük oğul kutlama sesini duyar ve bir köle ona küçük kardeşinin dönüşünden bahseder. Etkilenmez ve öfkelenir. Ayrıyeten babasına bir konuşması vardır:
O da karşılık verip babasına dedi: İşte, bu kadar yıldır sana hizmet ediyorum, hiçbir vakit buyruğunu çiğnemedim. Bana arkadaşlarımla eğleneyim diye hiç oğlak vermedin. Fahişelerle geçimini yiyen oğlun gelince, onun için semiz buzağıyı kestin.
Luka 15:32, Benzetme, babanın büyük oğlunun her vakit hazır bulunduğunu ve babanın sahip olduğu her şeyin büyük oğluna ilişkin olduğunu, zira küçük oğlunun bir manada vefattan döndüğünü ve kutlamanın gerekli olduğunu açıklamasıyla son bulur:
Sevinmek ve neşelenmek gerekiyordu; zira bu kardeşin ölmüştü, tekrar hayata döndü; kaybolmuştu, bulundu.
Ressam Rembrandt van Rijn’in 1666-1669 yılları ortasında yaptığı “Savurgan oğulun dönüşü” tablosu.
Luka 15:11-32’ye nazaran ilgili öykünün tamamı şöyle:
Sonra İsa şunu anlattı: “Bir adamın iki oğlu vardı. 12 Küçük olanı babasına gidip, ‘Baba, malının hisseme düşen kısmını bana ver’ dedi. Bunun üzerine baba servetini ikisi ortasında paylaştırdı. 13 Çok geçmeden küçük oğlan her şeyini toplayıp uzak bir memlekete gitti. Orada zevk ve cümbüşe dalarak malını çarçur etti. 14 Her şeyini sarf etmişti ki, tüm memlekette büyük bir kıtlık baş gösterdi ve muhtaç duruma düştü. 15 Hatta memleket ahalisinden birine giderek kendisini işe aldırdı; adam da domuz gütmesi için onu otlaklarına gönderdi. 16 Genç adam, domuzların yediği keçiboynuzlarıyla karnını doyurmak istiyor lakin kimse ona bir şey vermiyordu. 17 Aklı başına gelince kendi kendine şunları dedi: ‘Babamın yanında çalışan onca kişinin bol bol ekmeği varken, ben burada açlıktan ölüyorum! 18 Kalkıp babama gideyim de şöyle diyeyim: Baba, ben göğe ve sana karşı günah işledim. 19 Artık senin oğlun olarak anılmaya layık değilim. Müsaade ver, yanında çalışanlardan biri üzere olayım.’ 20 Sonra kalkıp babasına gitti. Daha uzaktayken, babası onu gördü, haline çok acıdı. Koşup oğlunun boynuna sarıldı, onu şefkatle öptü. 21 Genç adam babasına şunları söyledi: ‘Baba, ben göğe ve sana karşı günah işledim. Artık senin oğlun olarak anılmaya layık değilim. Müsaade ver, yanında çalışanlardan biri üzere olayım. 22 Babası ise hizmetkârlarına şöyle dedi: ‘Çabuk, en hoş kaftanı getirip ona giydirin, parmağına yüzük takın, ayaklarına da çarık giydirin. 23 Besilik genç boğayı getirip kesin, yiyelim ve eğlenelim. 24 Zira benim bu oğlum ölmüştü dirildi, kaybolmuştu bulundu.’ Böylelikle eğlenmeye başladılar. 25 Bu ortada adamın büyük oğlum tarladaydı. Geri dönerken, meskene yaklaştığı sırada müzik ve dans sesleri duydu. 26 Bunun üzerine hizmetkârlardan birini yanına çağırıp neler olduğunu sordu. 27 Hizmetkâr, ‘Kardeşin geldi; baban besili genç boğayı kesti, zira ona sağ salim kavuştu’ dedi. 28 Ancak büyük oğlan öfkelendi, içeri girmek istemedi. Bunun üzerine babası dışarıya geldi ve ona yalvarmaya başladı. 29 Oğlan babasına şu karşılığı verdi: ‘Ben epey yıldır sana hizmet ediyorum ve bir sefer bile buyruğundan çıkmadım, lakin sen arkadaşlarımla eğleneyim diye bana bir defa olsun bir oğlak vermedin. 30 Lakin senin malını fahişelerle yiyip bitiren bu oğlun gelir gelmez onun için besili genç boğayı kestin.’ 31 O vakit baba şöyle dedi: ‘Oğlum, sen her vakit benim yanımdaydın ve neyim varsa esasen senindir.t 32 Lakin sevinip eğlenmek gerekliydi, zira senin bu kardeşin ölmüştü hayata döndü; kaybolmuştu bulundu.”
Alman Marksist kültür ve tarih alımı, muharrir, sanat koleksiyoncusu ve siyasi aktivisti Eduard Fuchs’un, ressam Max Slevogt tarafından 1905 yılında yapılan portresi.
MAX SLEVOGT KİMDİR
1868 yılında Almanya’nın Landshut kentinde doğan Max Slevogt, görünümleriyle tanınan bir Alman İzlenimci (Empresyonist) ressam ve illüstratör.
Lovis Corinth ve Max Liebermann ile birlikte plein air tarzının Almanya’daki en önde gelen temsilcilerinden biriydi.
Slevogt, 1932 yılında Almanya’nın Leinsweiler kentinde hayatını kaybetti.