Almanya bugün yeni iktidarını belirlemek için seçimini yaptı. Türkiye saati ile 20.00’de sandıklar kapandı.
‘SANDIÄžA GÄ°TME ARTAR’ BEKLENTÄ°SÄ°
Sabah saatlerinde Almanlar sandıklara gitmeye baÅŸladı. Almanlar bu sefer sandığa koÅŸtu. Ãœlkenin birleÅŸmesinden bugüne kadarki en yüksek seçime iÅŸtirak oranı saÄŸlandı. Resmi açıklamalara nazaran bu oran yüzde 84. 2021’de bu oran yüzde 76,4’tü.
İlk seçim sonuçlarını Zdf paylaşmaya başladı. Buna nazaran ortaya çıkan tablo şöyle:
Hristiyan Demokratlar: (CDU-CSU) % 28,7
AFD: 19,8
SPD: 16,4
YeÅŸiller: 12,3
Sol Parti: 8,9
Hür Demokrat Parti(FDP): 5
BSW: 5
DiÄŸerleri: 3,9
Buna nazaran FDP ve BSW, yüzde 5 barajını geçme eÅŸiÄŸinde, durum bıçak sırtı… Bu iki partinin meclise girmesi koalisyonun rengini de belirleyecek.
Ard’den yansıtılan tabloya nazaran birinci sonuçlar ÅŸunlar:
Hristiyan Demokratlar: (CDU-CSU) % 29
AFD: 19,6
SPD: 16
YeÅŸiller: 13,3
Sol Parti: 8,6
Hür Demokrat Parti(FDP): 4,9
BSW: 4,7
DiÄŸerleri: 3,9
EKONOMÄ°K KRÄ°Z ÃœSTÃœNE SÄ°YASÄ° KRÄ°Z
Almanya sırf ekonomik krizle deÄŸil bir müddettir siyasi krizle de boÄŸuÅŸuyor. Bu krizlerin sonucunda Toplumsal Demokratlar (SPD), YeÅŸiller ve Hür Demokrat Parti’den oluÅŸan koalisyon dağıldı. Ãœlke seçimlere gitmek zorunda kaldı. Krizler, ülkedeki ana kutuplaÅŸmayı milliyetçi parti AfD ile karşısındakiler olarak ÅŸekillendirdi. AfD’nin karşısındaki en güçlü parti, Hristiyan Demokratlar CDU. Ãœlkenin batısı ile doÄŸusu ikiye bölündü. Batıdaki illerde birinci parti CDU, doÄŸudaki vilayetlerde ise AfD’nin liderliÄŸi kelam konusu. Türklerin oy verdiÄŸi partilerden olan Sol Parti’nin elde edeceÄŸi oran merakla bekleniyor. YeÅŸiller’in bu seçimde kan kaybı yaÅŸamasına kesin gözüyle bakılıyor. Toplumsal Demokratlardan Sol Parti’ye bir yöneliÅŸ var.
AfD’NÄ°N DURUMU
AfD anketlerde, CDU’dan sonra, yüzde 20 ile ikinci sırada gösterildi. Muhafazakar ve liberal milliyetçilerden oluşan partinin hükümeti belirleme gücü olabilir. Terslerinin bütün hesapları ise AfD’ye bu gücü vermemek.
YENÄ° KURULAN PARTÄ°LER
Sandığa seçmenleri taşımada tesirli olduğu düşünülen yeni partilerse şöyle:
2024’ün Ocak ayında kurulan eski Sol Partili Sahra Wagenknecht’in kurduÄŸu Sahra Wagenknecht ittifakı da dikkatleri üzerine çeken partilerden. Mevcut parlamentoda kümesi bulunan partinin oy oranı, anketlere nazaran baraja yakın… KurulduÄŸundan bu yana katıldığı seçimler arasında Avrupa Parlamentosu seçimleri, Saksonya, Brandenburg ve Thüringen eyalet seçimlerini geçirdi. Thüringen ve Brandenburg’da hükümete girmeyi baÅŸardı, Saksonya’da koalisyon görüşmelerine katıldı. Avrupa Parlamentosu seçimlerinde ise yüzde 6’nın üzerinde oy aldı. Muhafazakar sol/geleneksel toplumsal demokrat seçmene hitap eden parti, NATO ve ABD tenkitleri, barış davetleri ve toplumsal adaletçi siyasetleriyle öne çıkıyor. Lakin bu partiye karşı medyada çok güçlü bir “Rusçu” damgalaması yapılıyor.
ADALET PARTİSİ VE TEAM TODENHÖFER
Son yıllarda öne çıkan ve isminden kelam ettiren başka bir parti, Adalet Partisi…
DiÄŸeri ise Team Todenhöfer: Eski CDU’lu milletvekili-yazar Jürgen Todenhöfer’in kurduÄŸu bir parti. Bilhassa Türk ve Arap seçmenler tarafından takip ediliyor.
VOLT
Volt, eski Yunanistan Maliye Bakanı Yannis Varoufakis’in kurduÄŸu Avrupa genelinde faaliyet yürüten bir parti, bilhassa genç seçmenlerden ilgi görüyor.
HÄ°CÄ°V PARTÄ°SÄ°
Die Partei – Hiciv Partisi. Bilhassa etkin propagandasıyla kentlerde yaÅŸayan kararsız genç seçmenleri etkileme özelliÄŸine sahip.
DÄ°E BASÄ°S
Die Basis – Kovid-19 siyasetlerine reaksiyon olarak ortaya çıkan, komplo teorilerinden beslenen popülist parti
Bu partilerden Todenhöfer, Die Partei, Die Basis’in baraj altında kalacağı iddiası hakim.
ANKETLERE NAZARAN İKTİDAR SEÇENEĞİ
Anketlere göre hiçbir parti tek başına hükümet kuracak kâfi milletvekili sayısına ulaşamıyor. Hükümetin kurulması için koalisyon görüşmelerinin yapılması bekleniyor.
2021’de yapılan genel seçimlerde Sosyal Demokrat Parti SPD yüzde 25,7, Hristiyan Demokratlar CDU/CSU yüzde 24,1, YeÅŸiller yüzde 14,8, Hür Demokrat Parti FDP yüzde 11,5, Almanya için Alternatif Parti AfD yüzde 10,3, Sol Parti yüzde 4,9 ile mecliste yer almıştı. BaÅŸbakan SPD’den Olaf Scholz olmuÅŸtu.
TÃœRK MÄ°LLETVEKÄ°LÄ° SAYISI 18’DÄ°
2021 seçimlerinde Türk kökenli milletvekili sayısı bir evvelki seçime nazaran 14’ten 18’e yükselmiÅŸti. YeÅŸiller Partisi’nden Cem Özdemir, Ekin Deligöz, Canan Bayram, Filiz Polat ve Melis Sekmen meclise girmeye hak kazanmış, Sol Parti’den AteÅŸ Gürpınar, Sevim DaÄŸdelen ve Gökay Akbulut da seçilen öbür Türk kökenli milletvekilleri olmuÅŸtu. Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) partisinden Serap Güler milletvekili seçilmiÅŸti.
SEÇMELER NASIL OY KULLANIYOR?
Seçmenler, oy pusulasında iki oy kullanabiliyor. Bunların biri seçim bölgelerindeki adaylara verilen “birincil oylar” olurken baÅŸkası de (ikincil oy) partilere veriliyor. Bu seferki seçimlerin özelliÄŸi, sonuçlar birinci kere sabit bir sandalye sayısına nazaran dağıtılacak. Seçim kanununda 2024’te yapılan deÄŸiÅŸiklikle milletvekili sayısı 630 ile sonlandırıldı. Bunların 299’u seçim bölgelerinin kazananları, kalan 301 koltuk da partilerin oy oranlarına nazaran dağıtılacak. Eski seçim sisteminde seçim bölgelerini kazanan her aday direkt seçiliyordu. Bir eyalette seçilen milletvekili sayısı, o eyaletteki parti oy oranını geçmesi durumunda baÅŸka partilere ek milletvekili çıkarma hakkı tanınıyordu. Bu sayede 2021 seçimlerinde parlamentoya toplam 736 milletvekili girmiÅŸti.
Osman Erbil