Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile bir araya geldi. Görüşmenin ardından Dışişleri Bakanları ortak basın toplantısı düzenliyor.
Çavuşoğlu’nun açıklamaları şu şekilde:
- Müzakerelere dönmek için zemin oluştuğunu görüyoruz. Her iki taraf da mutabık kalırsa, biz de kolaylaştırıcı ülke olarak üzerimize düşeni yapmaya hazırız.
- Ukrayna tahılının uluslararası piyasaya ihraç edilebilmesi için çeşitli fikirler ortaya çıktı. BM, Rusya, Ukrayna ve Türkiye arasında oluşturulabilecek bir mekanizma var. Bu planı makul buluyoruz ve uygulanabilir bir plan olarak görüyoruz.
- Ukrayna tahıl ürünlerinin piyasalara ulaştırılması karşılığında Rusya’nın ihracının önündeki engellerin kaldırılması talebini de haklı bir talep olarak görüyoruz.
- Dünyanın hem Ukrayna hem de Rusya’dan ihraç edeceği ürünler varsa bunun önünü hep birlikte açmamız gerektiğine inanıyoruz.
- Bugün diğer bölgesel konuları da ele aldık. Suriye’nin toprak bütünlüğünün önemini vurguladık
- (Buğday koridoru için) BM, Rusya, Ukrayna ve Türkiye arasında oluşturulabilecek bir mekanizmadan bahsediyoruz. Türkiye olarak uygulanabilir bir plan olarak görüyoruz.
- Suriye’nin kuzeyinde bize yönelik PKK/YPG’nin artan tehdidi var. Buna karşı tedbir almamız gerekiyor. Daha önce hem ABD hem Rusya ile Ekim 2019’da vardığımız mutabakatlar var. Bunların uygulanması gerektiğini de ele aldık.
- Bugün diğer bölgesel konuları da ele aldık. Suriye’nin toprak bütünlüğünün önemini vurguladık.
- Suriye yönetiminin siyasi çözüm istemediğini söyleyen Çavuşoğlu, “Terör örgütlerinin bu ülkeden temizlenmesi gerekiyor” diye konuştu.
- Hem Suriye’nin toprak bütünlüğünü tehdit eden hem bize yönelik tehditlerini artıran terör örgütlerinin bu ülkeden temizlenmesi gerekiyor.
Lavrov şunları söyledi:
- Türkiye’de Rus Mir kartının geniş bir şekilde kullanılmasını istiyoruz.
- Rus doğalgazının Türk Akım üzerinden Türkiye’ye gelmesi devam ediyor, tüm bu adımlar planlı bir şekilde atılıyor.
- (Ukrayna krizi) Sınırımızda bizi tehdit eden durumlar oluştu.
- Ukrayna’dan tahıl sevkiyatı konusunu da ele aldık. Batılılar bunu bir facia gibi göstermeye çalışıyor. Ukrayna tahıl ürünlerinin piyasadaki payı sadece yüzde 1. Gıda krizi oluşturacak bir durum yok.
- (Karadeniz koridoru için) Türk dostlarımızın çabalarına büyük önem atfetmekteyiz çok önemlidir. Ukrayna tarafı mayınsızlaştırma faaliyetlerine hazırsa biz de hazırız. Gemi trafiği için herhangi bir engel oluşturmuyoruz.
- Ukrayna’dan çıkan gemilerin güvenliğini sağlamaya hazırız. Zelenskiy’nin açıklamalarına bakın. Kategorik biçimde mayınsızlaştırmaya karşı, bu konuyla ilgilenmek istemediğini açık açık söylüyor. Problem bizde değil.
- İstanbul görüşmesi önemli ama sembolik bir adım olur. İki aydır top Ukrayna tarafında. İstanbul’da sözler verdiler, nisan ortasında kendi taslağımızı verdik ama herhangi bir cevap alamadık. Kamuoyu askeri harekatımızın hedeflerini biliyor, bu hedefleri yerine getireceğiz
- (Suriye’de çözüm için Astana süreci) Bir sonraki toplantı temmuzda Kazakistan’ın başkenti Nursultan’da yapılacak.
- Askeri harekatlarımızın hedeflerini kamuoyu çok iyi biliyor ve bu hedeflere ulaşacağız.
- Türk dostlarımızın, dış güçler tarafından (Suriye) sınırlarında oluşturulan tehditlerle ilgili hassasiyetlerini dikkate alıyoruz.
- ABD gayrimeşru şekilde birtakım örgütleri besliyor. Çok iyi biliyorsunuz bazı tehditlerin sınırlarımıza dayandığını. Bu konudaki işbirliğine devam edeceğiz. Muhalefeti temsil eden heyet daha yapıcı olmaya çalışıyor ama ABD’nin “Hiçbir şekilde, Esad rejimi Suriye’yi yönetirken kısıtlamaları kaldırmayacağız” açıklaması var. Halbuki Suriye’nin toprak bütünlüğünün gözetilmesi lazım. Uluslararası toplum biraz daha faal olmalı, Suriye’deki şartları ağırlaştırıyorlar. Ülkeyi bu kısıtlamalarla boğuyorlar. İnsani yardım bile doğru düzgün yapılmıyor.
- Ukrayna mayınları temizlerse biz harekatımızı hiçbir şekilde kötüye kullanmayacağız.
(Ukraynalı gazetecinin sorusuna yanıt) Tahılların çıkması için Zelenskiy bir talimat verecek o kadar.
Tarafların yapacağı görüşmenin ana gündem maddeleri arasında, Karadeniz’de tahıl tankerleri için oluşturulacak güvenli koridorunun olması bekleniyordu. Lavrov, kendi ziyareti öncesinde uzman düzeyindeki bir Rus delegasyonunun 6 Haziran’da Türkiye’ye gideceğini de söylemişti. Çavuşoğlu da Lavrov’a ziyaretinde askeri bir delegasyonun eşlik edeceğini kaydetmişti.
Dünyanın tahıl ambarı: Ukrayna ve Rusya
Dünya genelinde buğday tedarikinin yüzde 30’unu karşılayan Rusya ve Ukrayna arasındaki tahıl krizi de dünyanın gündeminde. Kiev, Rusya’yı limanlarında bloke olmuş tahıl, ayçiçek yağı ve gübre gibi ürünlere el koymakla suçluyor. Rusya ise bu suçlamaları reddediyor ve ürün yüklü gemilerin, Ukrayna tarafının Karadeniz limanlarına döşediği çok sayıda deniz mayını yüzünden ayrılamadıklarını belirtiyor. Türkiye krizi çözecek unsurlardan biri olan mayınların temizlenmesi konusunda yardıma hazır olduğunu kaydediyor.
Rusya ve Ukrayna delegasyonları mart sonunda İstanbul’da bir araya gelmiş, bu görüşme sırasında olası bir barış anlaşmasının prensipleri üstünde anlaşıldığı ifade edilmişti. Rusya, Ukrayna tarafını, daha sonra bu prensiplerden sapan yeni talepler öne sürmekle suçlayınca her iki taraf da görüşmelerin fiilen durduğunu açıklamıştı.
Kremlin: Suriye konusu masada olacak
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un, Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile Ankara’da gerçekleştirdiği görüşmede, Türkiye tarafının Suriye’deki olası operasyonunu gündeme getireceğini düşündüğünü söylemişti. Rusya güçlerinin, Türkiye’nin operasyon düzenleyebileceği Suriye kentlerinin çevresindeki mevzilerini güçlendirdiği yönündeki haberler sorulunca, Kremlin sözcüsü, “Bu konuda yorum yapmayacağım. burada bahsedilen, Suriye Arap Cumhuriyeti’nin egemen topraklarıdır. Bu devletin ordusu, kendi topraklarındaki alanları istediği derecede güçlendirebilir” ifadelerini kullanmıştı.
Ukrayna’dan Lavrov-Çavuşoğlu görüşmesi açıklaması
Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar, tarım ürünlerinin deniz yolu ile ihracatı için güvenli koridor görüşmelerine ilişkin yazılı bir açıklama yaptı. Bodnar şu ifadeleri kullandı: “Bu konuda Türkiye’nin çabalarını takdir ettiğimizi ifade etmek isterim. Aynı zamanda Ukrayna, Türkiye ve Rusya arasında bu konu ile ilgili varılmış herhangi bir anlaşmanın henüz olmadığının altını çizmek isterim. Ukrayna’da bulunan tarım ürünleri ile ilgili kararlar tüm ilgili tarafların katılımıyla verilmelidir. Ukrayna’nın menfaatlerini dikkate almayan anlaşmalar tarafımızca reddedilecektir. Ayrıca Rusya Federasyonu’nun Mykolayiv’deki tahıl terminaline geçtiğimiz günlerde gerçekleştirdiği füze saldırısına bakılırsa Rusya’nın bu koridordan istifade ederek onu Odesa ve Ukrayna’nın güneyine saldırmak için bir fırsat olarak kullanmak isteyebileceği ihtimalini gözardı edemeyiz. O yüzden deniz taşımacılığının yeniden başlaması için etkili güvenlik garantileri lazım. Söz konusu garantiler, denizden gelebilecek tehditlerden sahillerini korumak için Ukrayna’ya ilgili silahların temini ve Karadeniz su alanının ilgili kısmını korumak için üçüncü ülkelerin deniz kuvvetlerinin katılımı yolu ile sağlanmalı. Şu an BM ve ortaklarımızla birlikte Ukrayna’daki tarım ürünlerinin ihracatı için insani koridorun oluşturulması imkanı üzerinde çalışıyoruz.”
ABD: Yakından izleyeceğiz
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Türkiye ziyaretine dair değerlendirmelerde bulunarak ABD’nin sözkonusu ziyareti yakından takip edeceğini ve ziyaretten sonra görüşmelerle ilgili Ankara ile konuşacaklarını açıklamıştı.