Akkuyu Nükleer Santrali’nin en büyük hissedarı olan Rus devlet şirketi ROSATOM’un, Türkiyeli firma IC İÇTAŞ’la mukavelesini iptal edip Rusya merkezli TSM ile kontrat imzalamasının akabinde santral inşaatında çalışan emekçilerin şartları da tekrar tartışma konusu oldu.
IC İçtaş, Türk şirketlerinin varlığının oldu bittiye getirildiği tezinde bulunurken, ROSATOM ise IC İÇTAŞ’la kontratın iptal edilmesini şirketin iş güvenliği tedbirlerini almamasıyla açıklamış ve inşaatta çalışan yaklaşık 25 bin kişinin yüzde 80’inden fazlasının Türk olduğunu belirtmişti.
‘EN AZ FİYAT ALAN, EN MAKUS ŞARTLARDA ÇALIŞAN’
Evrensel’den Volkan Pekal’ın haberine nazaran, Türkiyeli çalışanların Akkuyu’da en az fiyat alan ve en makûs şartlarda çalışan personeller olduğunu lisana getiren bir personel, “Yerli taşeronlarda 5 bin 700 ila 6 bin 400 lira ortası fiyat veriliyor. Türkmenler Ruslardan daha az para alıyor lakin bizden daha fazla kazanıyorlar” dedi.
İşçilerin aktardığına nazaran; Rusya vatandaşı bir kaynakçı yaklaşık bin 500-2 bin dolar maaş alıyor, birebir işi yapan Türkiye vatandaşı ise en fazla 10 bin lira alıyor. Bu da yaklaşık 550 dolar yapıyor. Türkmenler ise 600-700 dolar ortası maaş alıyorlar. Taban fiyattaki artışa karşın 7 bin 150 lira fiyat aldıklarını tabir eden bir emekçi, “İşçiler ortasında genel eğilim fiyatların 10 bin lira olması. Zira minimum fiyat 2825 lira olduğunda biz taban fiyatın iki katını alıyorduk. Yaklaşık 740 dolar yapıyordu. Artık dolara nazaran alsak yaklaşık 13 bin lira olması gerekiyor” diye konuştu.
‘İŞ KAZASINDA ÖLMEZSEN YÜZDE 98 SAKATSIN’
İşçiler personel sıhhati ve güvenliği tedbirlerinin kâfi formda alınmamasıyla ilgili şikayetlerini şöyle anlattılar: “Sadece bir buçuk ayda bizim duyduğumuz biri Rus, 3’ü Türkiye vatandaşı 4 personel hayatını kaybetti. Burada bir iş kazasında ölmezsen yüzde 98 sakatsın. İş güvenliği uzmanının yetkisi yok. Esasen işveren istihdam ediyor. Bu yüzden işi durdurma yetkisi yok. Resmi olarak var fakat uygularsa işten atılır. İş güvenliği uzmanı yalnızca kemersiz görünce ya da sigara içince uyarıyor. Bir personel hastalansa ya da hafif bir yaralanma geçirse hastaneye gitmek istediğinde 20 tane ambulans olmasına karşın ‘Şirketin sana otomobil versin’ diyorlar. Şirket de vermeyince kendi imkanlarınla nasıl gideceksin?”
‘İŞÇİ KENDİ MESELESİNİ TEK BAŞINA ÇÖZMEYE ÇALIŞIYOR’
Akkuyu’da çalışma şartları ve fiyatlar için çok sayıda aksiyon yapıldığını söyleyen bir personel, “Kimi personel ferdi olarak iş başvurusu yapıyor. Fakat çavuş, elçi, dayı başı üzere personel getiren simsarlar da var. Emekçi kendi meselesini tek başına çözmeye çalışıyor ya da aksiyonlar yapıyor fakat o hareketler örgütlülüğe dönüşmüyor” diye konuştu. Taban fiyat 4 bin 250 lira olduğunda kendi maaşlarının yükseltilmesi için aksiyon yaptıklarını belirten personel, “Taşeron firma karşımızda yer alıyor, ana firma bizden üzere görünüp ortalığı yatıştırıyor. Artırımı yüzde 40 istiyorduk, yüzde 30’da anlaştılar. Yüzde 30’u bile alamadık. Yani Ana firma İÇTAŞ olayında olduğu üzere güzel polisi oynuyor, emekçiyi yatıştırıyor” dedi.
‘GÖÇMEN PERSONEL GÖNDERİLME KORKUSU YAŞIYOR’
Rus firmalarında çalışan Türkmenistan, Kazakistan, Gürcistan, Ukrayna asıllı çalışanlarla birlikte çalıştıklarını söz eden personel, “Göçmen çalışanlar aksiyonlara pek katılmıyor. Hem fiyatları daha âlâ hem de onlar da işten atılıp ülkelerine geri gönderilebilir. Korkutulmuşlar. Barınma yerlerinde bizimle kalan göçmenler de var fakat herkes kendi kümesi ile vakit geçiriyor” dedi. (HABER MERKEZİ)
KAYNAK