İktidar 114 yıl evvel inşa edilen tarihi Haydarpaşa Garı’na yönelik planlarından yıllardır vazgeçmiyor. Son olarak da tarihi gar binasında misyon yapan çalışanın bağlı olduğu Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) 1’inci Bölge Müdürlüğü’nün inşa edilecek bir binaya taşınmasının planlandığı ve binanın büsbütün boşaltılacağı ortaya çıktı. Çalışanın de çıkartılmasıyla binanın akıbetinin ne olacağı ise açıklanmadı. Haydarpaşa Garı planı, TCDD Teknik, Mühendislik ve Müşavirlik Anonim Şirketi’nin 2021 Yılı Faaliyet Raporu’nda anlatıldı. Raporda, TCDD Genel Müdürlüğü tarafından TCDD Teknik Şirketi’ne 3 Ağustos 2021 tarihinde bir proje hazırlatıldığı belirtildi. Projenin, Haydarpaşa Garı’nda bulunan TCDD 1’inci Bölge Müdürlüğü’ne yeni bir hizmet binası yapılması için hazırlatıldığı açıklandı. Yeni hizmet binasının nereye yapılacağı açıklanmazken projenin TCDD Genel Müdürlüğü tarafından da onaylandığı bildirildi.
ARAZİSİ İŞTAH KABARTIYOR
BirGün’den İsmail Arı’nın haberine nazaran, TCDD Haydarpaşa Garı yerleşkesinin toprağının yaklaşık 1 milyon metrekare büyüklüğünde olduğu biliniyor. Yalnızca tarihi gar binası değil bu devasa arazi de daima iktidarın gayesinde oldu. 2004 yılında basında “Haydarpaşa Manhattan olacak” başlığı altında Haydarpaşa limanı ve etrafı için hazırlanmakta olan proje ile gar ve limanı içine alan bölgenin dünya ticaret merkezi olarak planlandığı duyuruldu. Projede 7 tane gökdelen yer alması büyük reaksiyon çekti. Muhafaza Şurasına kadar taşınan bu proje Haydarpaşa Dayanışması’nın faal muhalefeti ve müdafaa şurasının kararı ile onaylanmadı. Yıllardır vakit zaman Haydarpaşa Garı binasının otel yapılacağı da tez ediliyor.
2010 YILINDA YANDI
28 Kasım 2010 tarihinde saat 14.30’da tarihi Haydarpaşa Garı’nın çatısında yangın çıktı. Tarihi bina iki buçuk saatte söndürülen bu yangında büyük hasar gördü. Garın çatısı ve dördüncü katı büyük hasar alırken, deniz gemilerle yapılan müdahalede de yangının deniz suyuyla söndürülmesinin binadaki ziyanı artırdığı tez edildi. Yangının akabinde başlatılan onarım ve tamir çalışmaları da yıllardır tamamlanmadı. Tarihi yapının dışına kurulan iskele, çalışmalar tamamlanamadığı için yıllardır sökülemiyor.
2013’TE KAPATILDI
1908 yılında hizmete giren Haydarpaşa Garı, tüm itirazlara karşın Marmaray projesinin inşası kapsamında 19 Haziran 2013’te kapatılmıştır. İstasyona ilişkin tüm tren çizgileri 24 Temmuz 2014’te Pendik Tren İstasyonu’na, 12 Mart 2019’da ise Söğütlüçeşme Tren İstasyonu’na ve Halkalı Tren İstasyonu’na devredildi.
KAZI ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR
Haydarpaşa Garı’nda yaklaşık 300 dönümlük alanda 2018 yılında başlayan arkeolojik hafriyatlar da devam ediyor. Hafriyatlarda Helenistik periyoda ilişkin bir mezar, yeni bir çoklu mezar, bir döküm atölyesi ile peron alanı dışında Osmanlı periyoduna ilişkin bir çeşme, Bizans devrine ilişkin bir ayazma, 2’nci Dünya Savaşı vaktinde kurulan bir sığınak bulundu.
TCDD, Haydarpaşa ve Sirkeci garlarına ilişkin yaklaşık depo alanlarını “Ticari faaliyette kullanılmamak üzere” kiralamak gayesiyle 4 Ekim 2019’de ihale düzenledi. İhale Kurulu, yalnızca Hazerfen Danışmanlık Şirketi’ni davet ettiği pazarlık toplantısı akabinde ihalenin 350 bin TL kira bedeli karşılığı bu şirkete verildiğini açıkladı.
İhaleyi alan şirketin sahibi 33 yaşındaki Hüseyin Avni Önder’in de bir devir İBB’de çalıştığı ve Bilal Erdoğan’ın Okçular Vakfı’nda da genel müdürlük yaptığı ortaya çıktı.
Bu ihale kamuoyunun gündemine otururken İBB’nin 2020’de açtığı davayla Danıştay, Haydarpaşa ile Sirkeci Gar alanlarının kültür ve sanat etkinliklerinde kullanılmak üzere kiraya verilmesi ihalesini iptal etti.
17 YILDIR GAYRET EDİYORLAR
2005 yılında kurulan Haydarpaşa Dayanışması da Haydarpaşa Garı’nı korumak için tam 17 yıldır çaba ediyor. Yıllardır her pazar günü gar binası önünde toplanan Haydarpaşa Dayanışması üyeleri de uğraşlarını sürdürüyor. Haydarpaşa Dayanışması’ndan Doç. Dr. Muhafaza Uzmanı Gül Köksal, “Haydarpaşa Dayanışması’nın da altını çizerek vurguladığı şey garın, limanın ve art alanının kullanım pahasının hâlâ devam ediyor olması. Haydarpaşa Garı birinci fonksiyonunu sürdürebilecek nitelikte bir yer ve halk bunu istiyor. Üstün bir kamu faydası var burada. O nedenle de bu alanı imara açma teşebbüsleri kabul edilemez bir şey” dedi.