Maraş merkezli zelzelelerde en 53 bin 737 kişi hayatını kaybetti, 107 bin 213 kişi yaralandı, binlerce konut yıkıldı.
Adalet Bakanlığı verilerine göre, depremde yıkılan binalara ait 2 bin 31 soruşturma açıldı, bunların bin 491’i davaya dönüştü. Şu ana kadar 149 belge karara bağlanırken, 189 sanık çeşitli cezalara çarptırıldı.
Sonuçlanan 17 zelzele davasında müteahhitler 8 ila 21 yıl 9 ay ortasında değişen mahpus cezalarına çarptırıldı. Lakin birçok davada sanıklara “iyi hal indirimi” uygulanırken, birtakım sanıklar beraat etti.
ANKA’nın haberine nazaran zelzelelerde 1100 kişinin hayatını kaybettiği 13 binaya ait davalarda, son 6 ay içinde müteahhitler, “kocama hali”, “tutuklulukta kaldığı süre”, “delilleri karartma ve değiştirme kuşkusu yok” ve “sağlık sorunları” münasebetleriyle peş peşe tahliye edildi. Tahliye edilen birtakım müteahhitler için tekrar tutuklama kararı çıksa da bu şahıslar kayıplara karıştı. Tahliye kararlarıyla ilgili ayrıntılar şöyle:
“ŞİZOFRENİM” DEDİ, TAHLİYE EDİLDİ
Hatay’da “Cennetten bir köşe” sloganıyla satılan ve zelzelede yıkılarak 269 bireye mezar olan, 59 kişinin hala cenazesine ulaşılamadığı Rönesans Rezidans’ın 17 Temmuz 2024’teki duruşmasında, tutuklu sanık denetim elemanı Başkan Artun, savunmasında kendisini şizofreni hastası olarak tanımladı ve cezaevinde olduğu için badire çektiğini tez etti. 24 Ekim 2024’te görülen duruşmada ise Lider Artun, “sağlık sorunları” gerekçesiyle tahliye edildi. Belge kapsamında müteahhit Mehmet Yaşar Coşkun, yapı kontrol şirketinin yetkilileri Mehmet Haşim Eraslan ve Bülent Seküçoğlu tutuklu bulunuyor.
“KOCAMA HALİ” GEREKÇESİYLE MESKEN HAPSİ
Hatay’ın Antakya ilçesinde 169 kişinin ömrünü yitirdiği Emlakbank 1. Etap Konutları’nın müteahhidi Mehmet Özat hakkında soruşturma kademesinde yakalama kararı çıkarılmış lakin bulunamamıştı. Emlakbank Konutları’nda yakınlarını kaybedenler, 10 Kasım 2023 tarihinde Ankara’da bir alışveriş merkezinde Özat’ı yakalayarak polise teslim etmiş, sorgusunun akabinde tutuklanmıştı. Hatay 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 28 Kasım 2024’te görülen birinci duruşmada, müteahhit Mehmet Özat, “tutuklulukta geçirdiği müddet, sıhhat sıkıntıları ve kocama hali” gerekçesiyle konut mahpusu kararıyla hür bırakıldı. Belge kapsamında tutuklu sanık bulunmuyor, sanık Aytaç Kınay da firari olarak aranıyor.
Kahramanmaraş’ın Onikişubat ilçesindeki Palmiye Sitesi’nin üç bloğunun yıkılması sonucu 151 kişi hayatını kaybetti. AK Parti Kahramanmaraş Vilayet Lider Yardımcısı Eray Ersoy’un da babası olan müteahhit Hacı Mehmet Ersoy, Kahramanmaraş 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 5 Eylül’de görülen birinci duruşmadaki savunmasında, “Benim binanın imaliyle ilgili alakam yok. Benim iştirakim yok. Emlakçı üzere müşteri getirirdim” dedi. 26 Aralık 2024’te görülen ikinci duruşmada, müteahhit Ersoy tutuklandı lakin 17 Ocak’ta “kocama hali” nedeniyle tahliye edildi. Kahramanmaraş 4. Ağır Ceza Mahkemesi, 29 Ocak’ta ailelerin itirazı üzerine müteahhit Ersoy’u tutuklamak üzere yakalama kararı çıkardı. Yakalama kararına karşın Ersoy, kayıplara karıştı. Belge kapsamında müteahhit Ali Babaoğlu tutuklu bulunuyor.
105 KİŞİNİN VEFATINA EVVEL 21 YIL MAHPUS CEZASI, SONRA TAHLİYE
Osmaniye’de Bilge Sitesi’nin yıkılması sonucu 105 kişi hayatını yitirdi. Osmaniye 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 8 Ocak’ta görülen karar duruşmasında, binanın inşa edildiği periyotta imar müdürlüğünde vazife yapan eski MHP’li Osmaniye Belediye Başkanı Kadir Kara, o devir İmar Müdürlüğü’nde misyonlu Sevinç Ayşe Argun, fenni mesuller Ayhan Gedik ve Haluk Koç’a, “Bilinçli taksirle birden fazla insanın vefatına ve yaralanmasına neden olma” kabahatinden 21 yıl mahpus cezası verildi. Osmaniye 2. Ağır Ceza Mahkemesi, 21 yıl mahpus cezası alan Kadir Kara, Sevinç Ayşe Argun ve Haluk Koç’un tahliye edilmesine karar verdi. Kadir Kara’nın toplumsal medya hesabında, tahliye kararını veren mahkeme lideriyle fotoğrafı ortaya çıktı. Birebir davada, müteahhitler Mustafa İpek ve Faruk Pilge’ye ise “Basit taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” hatasından 8 yıl mahpus cezası verildi ve iki sanık isimli denetim kuralıyla hür bırakıldı. Belge kapsamında fenni mesul Ayhan Gedik tutuklu bulunuyor.
BİLİRKİŞİ RAPORU BEKLENİRKEN “UZUN TUTUKLULUK” GEREKÇESİYLE TAHLİYE
Hatay’ın Antakya ilçesinde 103 kişinin hayatını kaybettiği Kule Apartmanı’nın soruşturma basamağında müteahhit Ömer Cihan, 13 Şubat 2023 tarihinde Antalya’da depremzedeymiş üzere ailesiyle birlikte otelde kaldığı ve yurt dışına kaçma hazırlığında olduğu ihbarı üzerine yakalanarak tutuklandı. Hatay 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen 12 Şubat’ta görülen üçüncü duruşmada yeni uzman raporu beklenmesine karşın, müteahhit Ömer Cihan’ın “uzun tutukluluk mühleti dolduğu” gerekçesiyle tahliye edilmesine karar verildi. Evrak kapsamında tutuklu sanık kalmadı.
Kahramanmaraş’ta Ebrar Sitesi F bloğunun yıkılması sonucu 96 kişi ömrünü yitirdi. Kahramanmaraş 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 10 Ocak’ta görülen duruşmada, mahkeme heyeti, tutuklu sanık müteahhit Çetin Kurt’un “tutuklulukta kaldığı süre”yi dikkate alarak isimli denetim önlemiyle tahliyesine karar verdi. Belge kapsamında müteahhit Tevfik Tepebaşı tutuklu yargılanıyor.
1475 YILA KADAR MAHPUS İSTEMİYLE YARGILANAN ARIK TAHLİYE EDİLDİ
Hatay’ın Hassa ilçesinde Arık ve Parlak Apartmanı’nın yıkılması sonucu 59 kişi hayatını kaybetti. Soruşturma kademesinde Arık Apartmanı’nın yapı müteahhidi Celal Arık, 14 Şubat 2023 tarihinde tutuklandı. Müteahhit Arık hakkında “olası kastla adam öldürme” kabahatinden bin 475 yıla kadar mahpus istemiyle dava açıldı. Kırıkhan Ağır Ceza Mahkemesi’nde 8 Ocak’ta görülen yedinci duruşmada mahkeme heyeti, oybirliğiyle sanık müteahhit Celal Arık’ın “tutuklu kaldığı müddet ve kabahat vasfının değişmesi ihtimali” nazara alınarak tahliyesine karar verdi. Belge kapsamında tutuklu sanık kalmadı.
56 KİŞİ ÖLDÜ, TUTUKLU SANIK KALMADI
Hatay’ın Antakya ilçesindeki Nilüfer Apartmanı’nın yıkılmasıyla 56 kişi hayatını yitirdi. Hatay 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 13 Aralık 2024’te görülen duruşmada, tutuklu müteahhit Murat Fuatoğlu ve tutuklu yapı kontrol uzmanı Mehmet Haşim Eraslan, “tutuklu kaldığı süre” göz önünde bulundurularak tahliye edildi. Eraslan’ın öbür zelzele belgelerden tutukluğu ise devam ediyor.
Gaziantep’in Nurdağı ilçesinde bulunan Akar ve Güven Apartmanı da yıkıldı. Enkaz yığınına dönen binalarda 51 kişi hayatını kaybetti. Soruşturma sürecinde her iki binanın müteahhidi olan Mesut Akar hakkında yakalama kararı çıkarıldı ve 19 Mart 2023’te tutuklandı. İslahiye Ağır Ceza Mahkemesi’nde 16 Ekim 2024’te görülen Akar Apartmanı ile İslahiye Ağır Ceza Mahkemesi’nde 18 Aralık 2024’te görülen Güven Apartmanı davalarında mahkeme heyeti, sanık müteahhit Mesut Akar’ın, “delillerin büyük çoğunluğunun toplanmış olması ve toplanmayan kanıtlara ait olarak sanığın kanıtları karartma ve değiştirme kuşkusunun bulunmaması, sanığın sabit ikamet sahibi olması” gerekçesiyle tahliyesine karar verdi.
“OLASI KASTLA” YARGILANAN SANIK TAHLİYE EDİLDİ, KAYIPLARA KARIŞTI
Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu ilçesindeki Sulayıcı Apartmanı’nın yıkılması nedeniyle 24 kişi hayatını yitirdi. Soruşturma evresinde Sulayıcı Apartmanı’nı yaptıran ve birebir vakitte taban kattaki traktör galerisinin sahibi Mahmut Sulayıcı, 15 Şubat 2023 tarihinde tutuklandı. Kahramanmaraş Cumhuriyet Başsavcılığı, Mahmut Sulayıcı hakkında “olası kast ile taammüden öldürme” ve “olası kast ile taammüden yaralama” hatalarından 618 yıla kadar mahpus istemiyle dava açtı. Kahramanmaraş 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 11 Aralık 2024’te görülen dördüncü duruşmada savcı, sanık Sulayıcı’nın tutukluluk halinin devamını istedi fakat mahkeme heyeti, Sulayıcı’yı “tutuklu kaldığı süre”yi göz önünde bulundurarak tahliye etti. Savcının ve ailelerin itirazı üzerine Kahramanmaraş 3. Ağır Ceza Mahkemesi, Sulayıcı’nın tekrar tutuklanmasına karar verdi fakat süreçte kayıplara karışan sanık Sulayıcı bulunamadı.
16 KİŞİ ÖLDÜ, TUTUKLU SANIK KALMADI
Hatay’da yıkılan ve 16 kişinin hayatını kaybettiği Derya Apartmanı’na ait Hatay 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 21 Ocak’ta görülen dördüncü duruşmada, savcı sanık müteahhit Ganim Emre Sahil’in tutukluluk halinin devamını istedi. Mahkeme heyeti, Sahil’in “tutuklukta geçirdiği süre” gerekçesiyle tahliyesine karar verdi.
“ADALET ARAMAKTAN VAZGEÇMEYECEĞİZ”
Adalet Peşinde Aileleri Platformu temsilcisi Döne Kaya: İki yıl evvel binlerce insanı sevdiğinden ayıran 6 Şubat sarsıntılarından sonra ‘Milletime bu acıları yaşatan, sorumluluklarını yerine getirmeyen adalet önünde bunun hesabını verecek. Buradan kaçış yok’ diyenler bilsin ki sorumlular tek tek hür bırakılıyor. Binlerce insanın vefatına sebep olan sorumlular, ‘kocama hali, akli istikrarının yerinde olmama hali, kanıtları karartma kuşkusu yok, tutuklukta kaldığı süre’ münasebetleriyle tek tek hür bırakılmaktadır. Birden fazla ise daha yakalama kararı çıkmadan firar etmiştir. Binaların yıkımında en büyük hisseye sahip olan kamu vazifelileri de hiçbir biçimde cezalandırılmadı. Bu tahliye kararları bin 100 kişi ve yakınını bir kere daha enkaz altında bırakmıştır. Biz adalet arayan aileler her gün öbür bir hukuksuzluk ile karşılaşmaktayız. Bu kararı verenler bilsin ki biz adalet aramaktan vazgeçmeyeceğiz. Gerçek hatalılar hesap verene kadar uğraşımız devam edecek.
Rönesans Rezidans’ta ailesini kaybeden avukat Yeşim Toplu: Maalesef son 6 ay içerisinde Rönesans Rezidans davasında hem de öteki davalarda tahliye haberleri duyuyoruz. Rönesans Rezidans davasında sanık Başkan Artun tek doktordan aldığı raporla tahliye edildi. Bu karar hukuka karşıttır. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 22 Mart 2023 tarihinde katıldığı canlı yayında, sarsıntı soruşturmalarına ait, ‘Milletime bu acıları yaşatan, sorumluluklarını yerine getirmeyen adalet önünde bunun hesabını verecek. Buradan kaçış yok’ açıklamasında bulunmuştu. Bu açılama ya dikkate alınmıyor ya da diğer konular var… Bu tahliye kararıyla mutsuzuz. Bundan sonra tahliye kararı verilmesin.
Palmiye Sitesi’nde ailesini kaybeden İrem Türkmener Karslı: Palmiye Sitesi’nin 26 Aralık 2024’teki duruşmasında tutuklanan müteahhit Hacı Mehmet Ersoy yalnız 23 gün tutuklu kalıp ‘kocama hali’ gerekçesiyle tahliye edilmişti. Bu tahliye kararına itiraz ettik ve itirazımızı kabul eden Kahramanmaraş 4. Ağır Ceza Mahkemesi, müteahhit Ersoy hakkında yakalama kararı çıkardı. O günden bu yana sanık Hacı Mehmet Ersoy tutuklanmamıştır. Sonraki duruşmamıza gelecek mi, gelmeyecek mi göreceğiz. Umarım sanık Ersoy bir an evvel yakalanır, bunun elimizden geleni yapıyoruz. Adaletten de, emniyet güçlerinden de bu iş için elinden geleni yaptıklarını düşünüyoruz.
(ANKA HABER AJANSI)